Z badania IBRiS dla „Rzeczpospolitej” wynika, że jedynie 10,7 proc. Polaków byłoby gotowych wstąpić do wojska w przypadku zagrożenia wojną. Jeszcze kilkanaście miesięcy temu deklaracje takie składało 15,7 proc. respondentów.
Gotowość do służby wojskowej wykazują głównie mężczyźni (21 proc.), osoby w wieku około 30 lat (23 proc.) oraz mieszkańcy średnich miast (16 proc.). W tej grupie przeważają osoby z wyższym wykształceniem (17 proc.), posiadające poglądy lewicowe (19 proc.), które jednocześnie aktywnie interesują się bieżącymi wydarzeniami politycznymi.
Co ciekawe, gotowość do walki wykazują obecnie w podobnym stopniu zarówno wyborcy koalicji rządzącej, jak i opozycji (po 13 proc.). To duża zmiana w stosunku do wcześniejszych wyników, gdzie dominowali zwolennicy PiS i Konfederacji (23 proc.).
Ucieczka zamiast walki: kto myśli o wyjeździe?
W sytuacji eskalacji konfliktu aż 32,6 proc. Polaków planowałoby opuścić swoje miejsce zamieszkania. Dla porównania, w jesieni 2023 roku podobne zamiary deklarowało 37,4 proc. badanych.
Wyjazd za granicę rozważa dziś 18,5 proc. respondentów, natomiast 14,1 proc. szukałoby bezpieczniejszego miejsca w Polsce.
Emigrację częściej rozważają kobiety (28 proc.), osoby w wieku 40–49 lat (43 proc.), mieszkańcy średnich miast (27 proc.) oraz osoby wychowujące dwoje lub więcej dzieci (45 proc.).
Spośród grup społecznych, wyjazd za granicę deklarują najczęściej osoby z wykształceniem średnim (28 proc.), a ich przekonania polityczne lokują się w centrum lub na lewicy. Warto też zauważyć, że aktualnie wyjazd planują głównie wyborcy koalicji rządzącej (23 proc.), podczas gdy wcześniej dominowały osoby niebiorące udziału w wyborach (15 proc.).
Wolontariat jako alternatywa
Pomoc innym zamiast walki to wybór 25 proc. badanych Polaków. Gotowość do zaangażowania się w działania pomocowe, takie jak wolontariat w szpitalach lub organizacjach humanitarnych, zadeklarowali głównie wyborcy obecnego obozu rządzącego (32 proc., w porównaniu z 38 proc. w 2023 roku).
Częściej deklarują ją także kobiety (29 proc.), osoby po 50. roku życia (36 proc.) oraz mieszkańcy małych miast (34 proc.). Wśród osób gotowych do pomocy przeważają te z wyższym wykształceniem (28 proc.) i o lewicowych poglądach (29 proc.).
Choć liczba deklarujących wolontariat nieco spadła w stosunku do ubiegłego roku, nadal jest to jedna z popularniejszych form zaangażowania społecznego w sytuacji zagrożenia.
Pokolenie Z: gotowość do walki i migracji
Analiza przeprowadzona przez Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych w Bydgoszczy pokazuje, że postawy najmłodszych Polaków wobec potencjalnego konfliktu są zróżnicowane. W grupie 1200 uczniów i studentów, reprezentujących pokolenie Z (urodzonych w latach 1997–2012), aż 48 proc. zadeklarowało chęć walki za Polskę.
Jak zauważyli wojskowi analitycy, „taka odpowiedź wskazuje na poczucie patriotyzmu, odpowiedzialność obywatelską i świadomość potrzeby obrony kraju”.
Jednak równocześnie 26 proc. respondentów z tej grupy wyraziło gotowość do opuszczenia kraju w przypadku wojny. Specjaliści tłumaczą te wyniki „obawami o własne bezpieczeństwo, sceptycyzmem wobec działań wojennych lub brakiem wiary w skuteczną obronę kraju”, dodając, że są one zrozumiałe w świetle „globalnego charakteru pokolenia Z, które często postrzega emigrację jako naturalną opcję w trudnych sytuacjach”.
Warto również podkreślić, że 19 proc. młodych Polaków deklaruje chęć zaangażowania się w działania humanitarne, świadcząc o rosnącej wrażliwości społecznej w tej grupie. „Ta grupa młodych ludzi dostrzega potrzebę niesienia pomocy ludności cywilnej, wskazując na empatię, solidarność i chęć wspierania działań pozawojskowych” – napisali autorzy badania.
Budowanie nowoczesnego patriotyzmu
Eksperci wojskowi zwracają uwagę, że zmieniające się postawy społeczne wymagają nowego podejścia do kształtowania patriotyzmu.
Ich zdaniem nie wystarczy już odwoływać się do tradycyjnych symboli i narracji historycznych. Współczesny patriotyzm powinien być budowany „na świadomej, codziennej aktywności obywatelskiej, realnym wpływie na bezpieczeństwo kraju i społeczeństwa”.
Przemiany społeczne, globalizacja oraz nowe wyzwania wymagają szerszego rozumienia odpowiedzialności obywatelskiej – nie tylko poprzez służbę w armii, ale także poprzez zaangażowanie w życie społeczne, działania pomocowe i współtworzenie silnej wspólnoty narodowej.
Komentarze (0)