Rewolucja dla kierowców. Masz punkty karne? Będziesz tego żałować

Zmiany mają na celu ograniczenie liczby wypadków, które od lat pozostają zmorą polskich dróg. Statystyki pokazują, że główną przyczyną tragedii jest nadmierna prędkość i lekceważenie zasad. Nowelizacja uderzy szczególnie w te dwa obszary.

Utrata prawa jazdy szybciej niż dotąd

Największą zmianą, którą odczują kierowcy, jest zaostrzenie przepisów dotyczących zatrzymania prawa jazdy. Dokument będzie odbierany na 3 miesiące już nie tylko w mieście, ale również poza nim. Jeśli ktoś przekroczy prędkość o ponad 50 km/h na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej poza obszarem zabudowanym, musi liczyć się z konsekwencjami.

Dlaczego to tak istotne? Statystyki są alarmujące. – „Wyniki badań europejskiego projektu Baseline przeprowadzone przez Instytut Transportu Samochodowego pokazują, że aż 79 proc. polskich kierowców przekracza limity dozwolonych prędkości poza obszarem zabudowanym” – mówi Maria Dąbrowska-Loranc, kierownik Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego ITS. Ministerstwo powołuje się na dane, z których wynika, że aż 80 proc. wszystkich wypadków ma miejsce właśnie na takich drogach, a 87 proc. ofiar śmiertelnych ginie na trasach jednojezdniowych.

Nowelizacja przewiduje też ostrzejsze konsekwencje dla osób, które mimo odebranego prawa jazdy siądą za kierownicą. W takim przypadku uprawnienia zostaną cofnięte, co ma wyeliminować recydywistów.

Punkty karne – koniec z łatwym resetem

Dotychczas kierowcy mogli regularnie „czyścić konto” z punktów karnych, uczestnicząc w specjalnych kursach w WORD. Po zmianach ta furtka zostanie niemal całkowicie zamknięta.

Możliwość redukcji punktów o 6 pozostanie, ale tylko w przypadku drobnych wykroczeń, jak niewłaściwe parkowanie czy nieznaczne przekroczenie prędkości. Najcięższe przewinienia nie będą podlegały umorzeniu.

Na czarnej liście znalazły się trzy wykroczenia:

• przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h – 13 do 15 pkt i mandat do 2500 zł, w recydywie nawet 5000 zł,
• wyprzedzanie na przejściu dla pieszych – 15 pkt i 1500 zł, w recydywie 3000 zł,
• przejazd na czerwonym świetle – 15 pkt i mandat 500 zł.

To oznacza, że prawo jazdy stracić będzie można dużo szybciej, a każdy poważniejszy błąd pozostanie z kierowcą na dłużej.

Prawo jazdy dla 17-latków – ale pod ścisłym nadzorem

Nowelizacja wprowadza możliwość zdobycia prawa jazdy kat. B przez osoby, które ukończyły 17 lat. Jednak droga do samodzielnej jazdy będzie długa.

Młody kierowca musi uzyskać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów, a do ukończenia 18. roku życia może prowadzić samochód wyłącznie w Polsce. Co więcej, przez pierwsze 6 miesięcy będzie zobowiązany do jazdy pod nadzorem dorosłego kierowcy, który spełnia określone wymagania.

Opiekun musi mieć co najmniej 25 lat, minimum 5-letni staż w prowadzeniu samochodu i nigdy nie być karanym zakazem prowadzenia. W każdej sytuacji musi być też trzeźwy – policja będzie mogła sprawdzić to podczas kontroli.

Zielony listek, okres próbny i zerowy limit alkoholu

Powraca dobrze znane oznaczenie – biały okrąg z zielonym liściem klonowym, czyli słynny „zielony listek”. Będzie obowiązkowe dla wszystkich 17-latków, którzy otrzymają prawo jazdy.

Okres próbny dla nowych kierowców również zostanie wydłużony. Dla 18-latków potrwa 2 lata, a dla 17-latków – aż 3 lata, ale nie dłużej niż do ukończenia 20. roku życia. W przypadku dwóch wykroczeń starosta będzie mógł przedłużyć okres próbny o kolejne dwa lata. Trzecie naruszenie oznacza cofnięcie uprawnień.

Na młodych kierowców nałożono też pełny zakaz prowadzenia pod wpływem alkoholu – limit wynosi 0,0 promila i 0,0 ng/ml środka działającego podobnie.

Kurs reedukacyjny za 13 punktów

Kierowcy w okresie próbnym, którzy przekroczą 12 punktów karnych, zostaną skierowani na obowiązkowe szkolenie. Będzie ono trwało godzinę, kosztowało 300 zł i obejmowało praktyczne ćwiczenia.

Na specjalnym torze uczestnicy sprawdzą, jak wygląda jazda w zakręcie przy różnych prędkościach, z włączonym i wyłączonym systemem ESP. Będą ćwiczyć hamowanie awaryjne na prostym odcinku i w zakręcie, przy prędkościach od 30 do 50 km/h. Instruktorzy mają uświadamiać, jak łatwo stracić kontrolę nad autem i jak cienka jest granica działania systemów bezpieczeństwa.

Kask obowiązkowy dla młodych rowerzystów i użytkowników hulajnóg

Rewolucja obejmie również najmłodszych uczestników ruchu. Wszystkie osoby poniżej 16 lat będą musiały poruszać się w kaskach, niezależnie czy jadą rowerem, hulajnogą elektryczną czy urządzeniem transportu osobistego.

Zasada ta dotyczy również dzieci do 7. roku życia przewożonych na dodatkowym siodełku. Resort dopuścił jednak wyjątek – gdy dziecko jedzie pod opieką rodzica, kask nie będzie wymagany. – „Nieletni w towarzystwie rodzica zachowuje się mniej ryzykownie, korzysta ze wskazówek dorosłego i prowadzi ostrożniej” – wyjaśnia ministerstwo.

Za złamanie przepisu mandat od 20 do 100 zł zapłaci rodzic lub opiekun.

Wyprzedzanie ciężarówek tylko nocą

Od 1 lipca 2023 roku obowiązuje zakaz wyprzedzania przez TIR-y na drogach o dwóch pasach w jednym kierunku. Teraz rząd postanowił złagodzić te przepisy.

Nowelizacja przewiduje, że ciężarówki o masie powyżej 3,5 t będą mogły wyprzedzać w godzinach nocnych – od 23:00 do 5:00. Resort wskazuje, że takie rozwiązania funkcjonują już w innych krajach UE, np. w Niemczech, gdzie godziny zakazu różnią się w zależności od landu. W Polsce skutki zmiany będą monitorowane przez 2 lata.

Elektryki i karetki na buspasach

Nowe przepisy nie dotyczą tylko kar, ale także przywilejów. Do końca 2027 roku samochody elektryczne i napędzane wodorem będą mogły korzystać z buspasów. Zyskać mają także karetki, które będą mogły jeździć buspasami nawet bez włączonych sygnałów uprzywilejowania.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Nowe regulacje zaczną obowiązywać po 3 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Wyjątkiem jest obowiązek noszenia kasku przez osoby do 16 lat, który wejdzie w życie pół roku po ogłoszeniu.