Zawiadomienie o nieprawidłowościach wpłynęło do prokuratury z dwóch źródeł. Pierwszym z nich był Klub Radnych PiS Gminy Bełchatów. Drugie złożyła Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi. RIO badała stan gminnych finansów od roku 2017. W trakcie prac wykryła liczne nieprawidłowości w gospodarowaniu finansami.
Wszystko zaczęło się jednak od audytu, którego przeprowadzenie zlecił obecny Wójt Gminy Bełchatów, Konrad Koc po przejęciu urzędu w 2018 roku. Niezależna firma, która sprawdzała historię gminnych finansów wykazała, że problem jest zdecydowanie poważniejszy, niż można było przypuszczać. Sam Konrad Koc stan finansowy określał jako beznadziejny i twierdził, że gmina stoi na skraju bankructwa. Jako główną przyczynę takiego stanu specjaliści wskazali niegospodarność poprzedniej kadencji, pojawiają się też zarzuty fałszowania dokumentów.
-Widzę, że przedłożone radnym pod koniec tamtej kadencji dokumenty finansowe i te, które ja zastałem wchodząc do urzędu w listopadzie, nie zgadzają się z realnymi możliwościami finansowymi - mówi Konrad Koc.
Możliwe więc, że bełchatowscy radni pracowali na sfałszowanej dokumentacji, przez co nie mogli właściwie ocenić podejmowanych decyzji finansowych.
Wszczęte przez prokuraturę śledztwo dotyczy poświadczenia nieprawdy oraz przekroczenia uprawnień przez Wójta Gminy Bełchatów. Trzeba jednak zaznaczyć, że na chwile obecną jest to postępowanie w sprawie możliwości popełnienia przestępstwa, za wcześnie więc by ferować wyroki czy wskazywać winnych.
Na jakie nieprawidłowości wskazuje RIO? Można powiedzieć, że sprawa jest wielowątkowa, a dotyczy m.in. systemu gospodarowania odpadami komunalnymi oraz zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.
Ustawy jasno definiują, że zyski z wymienionych dziedzin powinny się bilansować, a uzyskane przychody nie mogą być wykorzystywane na inne potrzeby gminy. Według wskazań RIO, bełchatowscy urzędnicy nie dopełnili jednak tego obowiązku.
-Gmina osiągnęła w 2017 roku nadwyżkę dochodów z tytułu opłat i kar za korzystanie ze środowiska nad wydatkami z tego tytułu w kwocie 326.853,79 zł oraz nadwyżkę dochodów z tytułu opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych nad wydatkami na realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i programu przeciwdziałania narkomanii w kwocie 17.996,04 zł [...] co stanowiło nielegalne źródło finansowania budżetu w 2017 roku – informuje RIO.
Analogiczne sytuacje miały miejsce przy budżetach w latach 2018 oraz 2019.
Kolejny zarzut dotyczy zobowiązań finansowych, podjętych przez wójta gminy. Śledztwo wykazało, że nie posiadając upoważnienia, zaciągnął on kredyt długoterminowy na kwotę 1 miliona złotych. Jak informuje RIO:
-Z uchwały nr XXVIII/289/2016 Rady Gminy Bełchatów z dnia 29 grudnia 2016 roku w sprawie uchwalenia budżetu na 2017 rok wynikało, że Rada Gminy upoważniła Wójta Gminy do zaciągania kredytów i pożyczek do wysokości poszczególnych limitów zobowiązań określonych przez Radę Gminy Bełchatów […] Wójt Gminy nie posiadał więc upoważnienia do zawierania umów kredytowych w 2017 roku.
Stwierdzono również, że zobowiązania finansowe, wynikające z kredytów krótkoterminowych w 2017, nie zostały spłacone w roku budżetowym, w którym zostały zaciągnięte. Jest to niezgodne z ustawą ( art. 89 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ustawy o finansach publicznych)
-Jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać kredyty i pożyczki oraz emitować papiery wartościowe na pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z tym że zaciągnięte kredyty i pożyczki oraz wyemitowane papiery wartościowe, z przeznaczeniem na pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu, podlegają spłacie lub wykupowi w tym samym roku, w którym zostały zaciągnięte lub wyemitowane - czytamy w raporcie RIO.
Jak już wspomnieliśmy, aktualne śledztwo wykaże, czy popełnione zostało przestępstwo i dopiero jego wyniki pozwolą wskazać winnych i skierować wobec nich oskarżenia. Na chwilę obecną wiadomo, że wstępne dochodzenie może potrwać do końca tego roku.
