Świadczenie kompensacyjne skierowane jest do nauczycieli zatrudnionych w określonych placówkach edukacyjnych. Obejmuje osoby pracujące w:
-
szkołach podstawowych, średnich oraz specjalnych,
przedszkolach,
placówkach kształcenia ustawicznego,
młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i socjoterapii,
specjalnych ośrodkach wychowawczych,
poradniach psychologiczno-pedagogicznych – publicznych i niepublicznych.
Podstawowym warunkiem jest zatrudnienie zgodnie z Kartą Nauczyciela. Pracownicy na umowach cywilnoprawnych lub innych podstawach prawnych nie mają prawa do tego świadczenia.
Charakterystyka nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego
Świadczenie kompensacyjne stanowi formę przejściowego wsparcia finansowego dla pedagogów, którzy nie osiągnęli jeszcze wieku emerytalnego, ale chcą zakończyć aktywność zawodową. Choć w swojej strukturze przypomina emeryturę, nie ma jej charakteru – jest to rozwiązanie tymczasowe, które wygasa wraz z osiągnięciem prawa do emerytury powszechnej.
Ustawodawca zakłada, że świadczenie to będzie z czasem wygasać – dlatego z każdym rokiem podnoszony jest wiek uprawniający do jego uzyskania.
Wiek uprawniający – jak się zmienia?
Wymagany wiek zależy od roku kalendarzowego. W 2024 roku świadczenie przysługuje kobietom, które ukończyły 55 lat, oraz mężczyznom po 60. roku życia. W kolejnych latach limity wzrosną:
2025–2026: kobiety – 56 lat, mężczyźni – 61 lat
2027: kobiety – 57 lat, mężczyźni – 62 lata
2029: kobiety – 58 lat, mężczyźni – 63 lata
2031: kobiety – 59 lat, mężczyźni – 64 lata
Planując skorzystanie ze świadczenia, warto śledzić te zmiany, by nie przegapić momentu uprawniającego do złożenia wniosku.
Formalności – co przygotować?
Wniosek składany do ZUS powinien zawierać komplet dokumentów. Wymagane są:
-
potwierdzenia zatrudnienia na stanowisku nauczyciela,
dokumenty potwierdzające inne okresy aktywności zawodowej (służba wojskowa, zasiłki, urlopy, studia),
zaświadczenia o wynagrodzeniu sprzed stycznia 1999 roku,
wykaz okresów składkowych i nieskładkowych.
Braki formalne mogą wydłużyć czas oczekiwania na decyzję lub skutkować jej negatywnym rozpatrzeniem.
Ile można otrzymać?
Po marcowej waloryzacji w 2024 roku minimalne świadczenie kompensacyjne wynosi 1878,91 zł brutto. Średnia wysokość wypłat w ubiegłym roku prezentuje się następująco:
Styczeń: 3557 zł
Czerwiec: 3986 zł
Październik: 4329 zł
Listopad: 4123 zł
Grudzień: 4054 zł
Świadczenie to więc często przekracza 4000 zł, co dla wielu nauczycieli może oznaczać godne warunki życia po zakończeniu pracy.
Zatrudnienie po otrzymaniu świadczenia? Uwaga na pułapki
Jak przypomina Zakład Ubezpieczeń Społecznych:
„Podjęcie pracy nauczycielskiej po otrzymaniu świadczenia spowoduje wstrzymanie wypłat, niezależnie od wymiaru zatrudnienia i wysokości uzyskiwanych zarobków.”
Oznacza to, że powrót do pracy w szkole, przedszkolu czy poradni nie wchodzi w grę – nawet na krótki czas czy w niepełnym wymiarze. W przypadku innych zawodów, obowiązują limity zarobków – po ich przekroczeniu ZUS może zmniejszyć lub zawiesić wypłatę świadczenia.
Przemyślany krok w karierze
Decyzja o przejściu na kompensacyjne świadczenie powinna być dobrze przemyślana. Nie każdy nauczyciel będzie w stanie spełnić wymagania formalne. Ponadto rezygnacja z pracy oznacza trwałą utratę możliwości powrotu do zawodu do czasu uzyskania emerytury. Warto więc wcześniej skonsultować się z doradcą w ZUS i ustalić, czy to najlepsze rozwiązanie w danej sytuacji.
Komentarze (0)