W połowie sierpnia weszły w życie przepisy pozwalające na wydłużenie aktywności zawodowej o pięć lat. To jedna z największych zmian w polskim systemie prawnym w ostatnim czasie.
Od tej pory komornicy sądowi oraz asesorzy komorniczy mogą pełnić swoje funkcje aż do ukończenia 70. roku życia. Dotychczas byli odwoływani z urzędu po 65. roku życia – niezależnie od kondycji, doświadczenia czy chęci dalszej pracy.
Nowelizacja przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości zmieniła art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy o komornikach sądowych. Celem – jak podkreśla resort – było dostosowanie przepisów do unijnych zasad równego traktowania.
„To nie przymus, to wybór” – tłumaczy resort
– To nie przymus, to wybór – mówi Ministerstwo Sprawiedliwości, wyjaśniając, że nowe prawo nie nakłada obowiązku pracy do siedemdziesiątki. Każdy komornik może przejść na emeryturę, gdy uzna, że nadszedł odpowiedni moment.
Resort argumentuje, że zmiana jest „antydyskryminacyjna” i zgodna z orzecznictwem sądów administracyjnych, które wcześniej uznawały obowiązkowe odwoływanie po 65. roku życia za formę nierównego traktowania.
W praktyce oznacza to większą wolność decyzji i szansę na kontynuację kariery dla tych, którzy wciąż czują się na siłach.
Dlaczego właśnie komornicy?
To pytanie pojawia się często. Ministerstwo Sprawiedliwości tłumaczy, że decyzja wynika z potrzeb kadrowych. W wielu rejonach kraju brakowało komorników, a system egzekucyjny stawał się coraz mniej wydolny.
Doświadczeni specjaliści byli odwoływani z urzędu, mimo że mogli dalej pracować, co prowadziło do wakatów i opóźnień w postępowaniach. Nowelizacja ma temu zapobiec – wydłużając czas, w którym urzędnik może pozostawać czynny zawodowo.
To także sygnał, że państwo chce zatrzymać w systemie wiedzę i doświadczenie osób, które przez dekady tworzyły standardy egzekucji sądowej.
Reforma asesury – koniec z limitem sześciu lat
Zmiany dotyczą nie tylko starszych, ale też młodszych przedstawicieli zawodu. Znowelizowana ustawa znosi dotychczasowy, sześcioletni limit pełnienia asesury komorniczej.
Do tej pory, jeśli asesor nie uzyskał nominacji na komornika w ciągu sześciu lat, musiał zrezygnować z pracy. Teraz może pełnić funkcję bez ograniczeń czasowych – aż do momentu nominacji lub zmiany ścieżki kariery.
Resort tłumaczy, że wprowadzenie takiej elastyczności to sposób na zapewnienie stabilności zatrudnienia i uniknięcie odpływu młodych kadr. „To szansa na stabilność i przewidywalność” – podkreśla ministerstwo w uzasadnieniu.
Jak wygląda sytuacja w innych zawodach prawniczych
Wydłużenie wieku aktywności zawodowej komorników nie jest odosobnione. W rzeczywistości wpisuje się w szerszy trend ujednolicania zasad w zawodach prawniczych.
- Notariusze – mogą pracować do 70 roku życia.
- Sędziowie – do 70 lat, o ile uzyskają zgodę KRS i ministra sprawiedliwości.
- Adwokaci i radcy prawni – brak górnej granicy wieku.
Dzięki temu nowelizacja zrównała komorników z innymi profesjami zaufania publicznego. To oznacza, że po latach obowiązkowych ograniczeń odzyskali równy status wobec innych zawodów prawniczych.
Krytycy ostrzegają: zawód wymaga kondycji
Nie wszyscy są entuzjastami reformy. Pojawiają się głosy, że zawód komornika wymaga nie tylko wiedzy prawniczej, ale też dużej odporności psychicznej i fizycznej.
Praca w terenie, kontakt z dłużnikami, stres i ryzyko agresji – to codzienność, która dla wielu może być zbyt wymagająca po 65. roku życia. Krytycy pytają więc, czy siedemdziesięcioletni komornik poradzi sobie z takimi obowiązkami.
Kontrowersje wzbudza też brak obowiązkowych badań lekarskich po ukończeniu 65 lat. Ustawa pozostawia decyzję o zdolności do pracy ministrowi sprawiedliwości lub prezesom sądów rejonowych.
Zwolennicy odpowiadają, że to kwestia indywidualna, a nie wieku. Ich zdaniem doświadczenie i wiedza mają większą wartość niż metryka w dowodzie osobistym.
Społeczne emocje i pytania o przyszłość
Dla wielu Polaków wiek emerytalny to temat wyjątkowo wrażliwy. Większość społeczeństwa wciąż sprzeciwia się pomysłom wydłużania pracy zawodowej.
Rząd uspokaja jednak, że nie ma planów podnoszenia powszechnego wieku emerytalnego. Zmiana dla komorników ma charakter wyjątkowy i wynika z potrzeby wyrównania zasad, a nie z polityki długofalowej.
Mimo to, eksperci ostrzegają, że taki precedens może otworzyć drzwi dla podobnych reform w innych zawodach publicznych – zwłaszcza tam, gdzie brakuje doświadczonych kadr.
Mini-FAQ – najważniejsze informacje
- Czy ktoś jest zmuszony do pracy do 70. roku życia?
Nie. Każdy może przejść na emeryturę w dowolnym momencie. - Czy zmiana dotyczy asesorów?
Tak, również oni mogą pełnić funkcję do 70. roku życia. - Czy wprowadzono obowiązkowe badania dla osób starszych?
Nie, decyzję podejmuje minister lub prezes sądu. - Czy inne zawody mogą zostać objęte podobną reformą?
Na razie nie, ale eksperci nie wykluczają takiego scenariusza.
Co przyniesie reforma
Nowe przepisy mają zapewnić większą stabilność kadrową w wymiarze sprawiedliwości, dłuższe wykorzystanie doświadczenia zawodowego oraz płynność w funkcjonowaniu kancelarii komorniczych.
Dla pracowników to większa autonomia i możliwość wyboru, dla państwa – większa efektywność i mniejsze braki kadrowe, a dla obywateli – szybsze postępowania i mniej rotacji w urzędach.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. 2018 poz. 771, z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 25 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych (Dz.U. 2025 poz. 1018)
- Prawo o notariacie z dnia 14 lutego 1991 r. (Dz.U. 2023 poz. 1989, art. 19)
- Dyrektywa Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r.
Komentarze (0)