Nie chodzi wyłącznie o wysokość przyszłych wypłat, lecz także o odporność systemu na zmiany gospodarcze, demograficzne i polityczne. Właśnie w tej przestrzeni pojawiło się rozwiązanie, które stopniowo zmienia podejście do oszczędzania na późniejsze lata.
Europejska emerytura OIPE i jej miejsce w systemie
Europejska emerytura, formalnie określana jako Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny, została przyjęta w Unii Europejskiej w 2022 roku, a w Polsce zaczęła funkcjonować od 2023 roku. Jej założeniem od początku było uzupełnienie krajowych systemów, a nie ich zastąpienie. OIPE miało dać obywatelom możliwość samodzielnego budowania kapitału emerytalnego w skali ponadnarodowej.
W praktyce oznacza to, że europejska emerytura funkcjonuje równolegle z systemem świadczeń wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz z innymi rozwiązaniami trzeciego filaru, takimi jak IKE, IKZE czy PPK. OIPE różni się jednak zasadniczo konstrukcją – środki gromadzone na koncie pozostają własnością uczestnika i są inwestowane z myślą o wieloletnim wzroście wartości.
Inwestowanie w ETF jako rdzeń europejskiej emerytury
Kluczowym elementem OIPE jest sposób lokowania kapitału. Zgromadzone środki trafiają przede wszystkim do funduszy ETF, które odzwierciedlają zachowanie szerokich indeksów giełdowych. Taki model pozwala na globalną dywersyfikację inwestycji i ograniczenie ryzyka związanego z pojedynczym rynkiem lub sektorem.
Uczestnicy europejskiej emerytury mają możliwość wyboru strategii inwestycyjnej. Dostępne są portfele w pełni akcyjne, nastawione na długoterminowy wzrost, a także warianty mieszane, łączące akcje z obligacjami. Dzięki temu możliwe jest dostosowanie profilu ryzyka do wieku i indywidualnych preferencji, bez konieczności rezygnowania z potencjału inwestycyjnego.
Podatek Belki i mechanizm długoterminowej zachęty
Jednym z najważniejszych argumentów przemawiających za europejską emeryturą jest zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych. Warunkiem skorzystania z tej preferencji jest wypłata środków po ukończeniu 60. roku życia lub po 55. roku życia w przypadku uzyskania praw emerytalnych.
Ten mechanizm nie jest przypadkowy. Wcześniejsze sięgnięcie po zgromadzony kapitał oznacza utratę ulgi podatkowej, co skutecznie wzmacnia długoterminowy charakter produktu. Analizy finansowe wskazują, że przy systematycznym wpłacaniu maksymalnych kwot oraz przy średniorocznym zysku rzędu 8 proc. przez 20 lat, sama oszczędność wynikająca z braku podatku Belki może sięgnąć około 130 tys. zł.
Dane rynkowe i pozycja Polski w OIPE
Po dwóch latach funkcjonowania OIPE w Polsce zainteresowanie tym rozwiązaniem można już mierzyć w konkretnych liczbach. Ponad 7,5 tysiąca osób posiada aktywne konta europejskiej emerytury, a łączna wartość zgromadzonych aktywów przekroczyła 44 miliony euro, czyli ponad 190 milionów złotych.
Te dane sprawiają, że Polska znajduje się w czołówce państw Unii Europejskiej pod względem wykorzystania OIPE. Dla wielu uczestników kluczowe znaczenie ma transgraniczny charakter produktu – możliwość kontynuowania oszczędzania po zmianie kraju zamieszkania bez konieczności likwidacji konta i utraty ciągłości inwestowania.
Europejska emerytura dla różnych grup społecznych
OIPE nie jest rozwiązaniem przeznaczonym wyłącznie dla jednej grupy zawodowej. Mogą z niego korzystać pracownicy etatowi, osoby prowadzące działalność gospodarczą, studenci, rodzice przebywający na urlopach macierzyńskich i wychowawczych, a także osoby już pobierające świadczenia emerytalne.
Istotnym elementem jest dziedziczenie zgromadzonych środków. Kapitał zgromadzony w ramach europejskiej emerytury może zostać przekazany wskazanym osobom, co czyni ten produkt narzędziem nie tylko emerytalnym, ale również majątkowym. To cecha, która zwiększa elastyczność planowania finansowego w dłuższej perspektywie.
Limit wpłat OIPE w 2025 roku i jego rola
W 2025 roku roczny limit wpłat na europejską emeryturę wynosi 26 019 zł brutto. Uczestnik sam decyduje, czy wpłaca środki jednorazowo, czy w mniejszych transzach w ciągu roku, o ile nie przekroczy tego limitu.
Tak skonstruowany limit pozwala traktować OIPE jako uzupełnienie innych form oszczędzania. Regularność wpłat, nawet przy umiarkowanych kwotach, w połączeniu z inwestowaniem w ETF, umożliwia stopniowe budowanie kapitału, który może znacząco wpłynąć na przyszły poziom życia.
Europejska emerytura jako element odporności finansowej
Europejska emerytura coraz wyraźniej wpisuje się w długoterminowe strategie finansowe Polaków. Nie jest rozwiązaniem obowiązkowym ani masowym, ale dla osób świadomie podchodzących do planowania przyszłości stanowi realne wsparcie krajowego systemu.
Rosnąca liczba uczestników i wartość aktywów pokazują, że OIPE przestaje być niszowym produktem. Dla wielu osób to narzędzie, które pozwala zwiększyć niezależność finansową i lepiej przygotować się na zmiany, jakie mogą czekać systemy emerytalne w kolejnych dekadach.
Komentarze (0)