Chociaż rząd nie rozpoczął żadnych prac nad tym pomysłem, sama petycja uruchomiła szeroką debatę, która dotyczy zarówno struktury podatków, jak i zasadności kluczowych świadczeń.
Finansowanie świadczeń w relacji do wpływów z PIT
W petycji centralne miejsce zajmuje porównanie wpływów z podatku dochodowego do kosztów trzech największych programów socjalnych, które autor proponuje zlikwidować. Według jego wyliczeń wpływy z PIT w 2024 roku sięgnęły około 97,6 mld zł. Tymczasem łączny koszt trzech świadczeń wyniósł około 97 mld zł.
W szczegółach wygląda to następująco:
- 800 plus pochłania około 70 mld zł rocznie,
- trzynasta emerytura generuje koszt około 13 mld zł,
- czternasta emerytura stanowi wydatek około 14 mld zł.
Autor petycji wskazuje, że niemal równe wartości obu sum dowodzą, iż likwidacja zarówno podatku dochodowego, jak i programów socjalnych nie zaburzyłaby bilansu finansów publicznych. Wspomina również, że brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej pojawił się dopiero gdy kwota wolna od podatku wzrosła do 30 tys. zł, co — jego zdaniem — zmienia sposób oceny skutków fiskalnych reformy.
Uproszczenie systemu podatkowego i efektywne stawki
Analiza realnego obciążenia podatników
Wnioskodawca zwraca uwagę, że obecny system podatkowy jest nie tylko złożony, lecz także nieprzejrzysty. Liczne ulgi i odliczenia sprawiają, że nominalne stawki odbiegają od rzeczywistego obciążenia podatników. Przywołuje dane Ministerstwa Finansów, z których wynika, że:
- efektywna stawka podatkowa dla pierwszego progu (dochód do 120 tys. zł) wyniosła 4,13 proc. w 2022 roku oraz 4,50 proc. w 2023 roku,
- efektywna stawka dla drugiego progu (dochód powyżej 120 tys. zł) wyniosła 15,58 proc. w 2022 roku oraz 16,00 proc. w 2023 roku.
Wnioskodawca uznaje, że taki stan potwierdza niespójność systemu oraz nieskuteczność programów celowych, które w dokumencie określa jako „nieskuteczne”.
800 plus — program, który nie osiągnął swojego głównego celu
Ocena działania programu 800 plus
Autor petycji podkreśla, że „program nie doprowadził do wzrostu dzietności, co było jego głównym celem”. W dokumencie zaznaczono, że program w obecnej wersji pełni funkcję świadczenia socjalnego bez progów dochodowych, co — zdaniem autora — stoi w sprzeczności z pierwotnymi założeniami.
Dodatkowe emerytury — rosnący koszt, ograniczone korzyści
Analiza 13. i 14. emerytury
W petycji nie pominięto również krytyki dwóch dodatkowych świadczeń dla seniorów. Autor wskazuje, że trzynasta i czternasta emerytura „przekształciły się w stały dodatek, który obciąża budżet, ale ma ograniczony wpływ na poprawę sytuacji materialnej seniorów”. W dokumencie podkreślono, że znacznie większe znaczenie dla finansów osób starszych ma kwota wolna od podatku wynosząca 30 tys. zł.
Powszechne korzyści wynikające z likwidacji podatku PIT
Reforma jako sposób na zmniejszenie biurokracji
Wnioskodawca argumentuje, że zniesienie podatku dochodowego byłoby rozwiązaniem obejmującym wszystkich podatników, w przeciwieństwie do programów kierowanych jedynie do rodzin z dziećmi lub seniorów. Wskazuje, że likwidacja PIT zwiększyłaby dochody netto pracujących i emerytów, a jednocześnie uprościłaby system poprzez usunięcie obowiązku rozliczeń, ulg i skomplikowanych formularzy.
Autor dokumentu podkreśla również, że zmiana ta ułatwiłaby realizację postulatu zwiększenia kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł, czego — przy obecnym deficycie i dużych wydatkach zbrojeniowych — nie da się łatwo przeprowadzić.
Rekomensaty dla samorządów — kluczowy element reformy
Stabilność finansowa JST po likwidacji PIT
W petycji przedstawiono konkretne pomysły na to, jak zapewnić dochody samorządów po likwidacji PIT. Autor proponuje:
- zwiększenie udziału jednostek samorządu terytorialnego w podatku VAT z 46 proc. do 50–55 proc.,
- wprowadzenie kosztowego udziału w CIT na poziomie 10–15 proc.,
- coroczną rekompensatę z budżetu centralnego odpowiadającą utraconym wpływom,
- możliwość połączenia tych źródeł (np. 50 proc. VAT + 10 proc. CIT + dopłata z budżetu państwa).
Ponadto autor proponuje, aby rekompensaty były corocznie indeksowane zgodnie ze wskaźnikiem inflacji lub wzrostu PKB.
Komentarze (0)