„Prawidłowo wyregulowane i sprawne światła pozwalają kierowcy wcześniej dostrzec przeszkodę znajdującą się na drodze czy też pieszego poruszającego się jezdnią lub poboczem” — mówi dziennik.pl nadkomisarz Robert Opas z Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji. Policjant przypomina też obowiązek jazdy na światłach przez całą dobę: za niedopełnienie tego obowiązku w ciągu dnia grozi 100 zł mandatu i 2 punkty karne, a po zmroku — 300 zł i 6 punktów karnych.

Jeśli stwierdzone zostaną poważne wady oświetlenia lub nielegalne źródła światła, kara może być dużo surowsza. „Dlatego jeśli światła posiadają poważne uszkodzenia, bądź usterki niemożliwe do usunięcia na miejscu kontroli policjant zatrzyma dowód rejestracyjny pojazdu i może nałożyć mandat karny w wysokości do 3000 zł” — wylicza przedstawiciel KGP.

Badanie techniczne 2024: zatrzymanie dowodu „wirtualnie” (badanie techniczne samochodu, CEP)

Od 1 czerwca 2024 r. diagności mają narzędzie, które znacząco skraca drogę od stwierdzenia usterki do wyłączenia pojazdu z ruchu: dowód rejestracyjny jest zatrzymywany elektronicznie, poprzez adnotację w Centralnej Ewidencji Pojazdów. „Diagnosta na badaniu technicznym posługuje się kryteriami oceny stanu technicznego, które są zawarte w rozporządzeniu dot. zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach” — mówi dziennik.pl Karol Rytel, dyrektor ds. technicznych w Polskiej Izbie Stacji Kontroli Pojazdów. „W przypadku, gdy dana usterka w kryteriach oceny zaszeregowana jest jako poważna (UP) lub niebezpieczna (UN), wówczas diagnosta nie ma innej możliwości, jak zanegować wynik badania technicznego. Z tym, że w przypadku usterki niebezpiecznej zobowiązany jest do zatrzymania dowodu rejestracyjnego. W myśl nowych przepisów obowiązujących od 1 czerwca 2024 r. dowód rejestracyjny zatrzymywany jest w sposób wirtualny poprzez odznaczenie w systemie Centralnej Ewidencji Pojazdów tego faktu”.

Po naprawie usterek kierowca wraca na SKP. Jeżeli wyrobi się w 14 dni od negatywnego badania, nie płaci za pełny przegląd, a jedynie za weryfikację usunięcia usterek. „Wynik pozytywny badania „poprawkowego” zezwala diagnoście na dopuszczenie pojazdu do ruchu i wyznaczenie kolejnego okresowego badania technicznego. W przypadku, gdy doszło zatrzymania dowodu rejestracyjnego (wirtualnie) i ustała przyczyna jego zatrzymania, diagnosta w systemie CEP dokonuje jego zwrotu, bez konieczności wizyty w Wydziale Komunikacji” — tłumaczy Rytel z PISKP.

Prawo o ruchu drogowym: oświetlenie i bezpieczeństwo (art. 66, przepisy, jazda na światłach)

Zasada ogólna jest precyzyjna i nie pozostawia wątpliwości (art. 66 ust.1 pkt 1 i 5 Prawa o ruchu drogowym):

Art. 66 ust. 1. Pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego:

Nie zagrażało bez

Lista „poważnych” usterek (UP), przez które nie przejdziesz przeglądu (usterki reflektorów, badanie techniczne)

Jeśli diagnosta stwierdzi usterkę z katalogu „UP”, pieczątki nie będzie. Na ich usunięcie masz 14 dni, by uniknąć pełnej opłaty za kolejne badanie. Oto wskazane w notatkach przykłady:

Wycieki z amortyzatorów;
Poluzowany amortyzator;
Nadmierne zużycie sworznia lub łożysk sworznia lub sworzni wahaczy;
Ustawienie kół wpływające na stabilność podczas jazdy na wprost;
Brak osłony gumowej amortyzatora;
Nieprawidłowy montaż drążków kierowniczych i końcówek drążków;
Nadmierne luzy w połączeniach (przegubach);
Brak lub uszkodzone osłony gumowe elementów układu kierowniczego;
Brak wymaganych zabezpieczeń połączeń śrubowych w układzie kierowniczym;
Zbyt duży luz na wielowypuście wału kierowniczego, a także wszelkie luzy lub zacięcia, wpływające na działanie;
Nadmierne zużycie lub zbyt duży luz sworznia pedału hamulca;
Uszkodzone lub skorodowane przewody hamulcowe;
Kontrolka ABS lub inne usterki układu;
Różne opony na kołach jednej osi;
Kontrolka poduszki powietrznej;
Niedopuszczalny stan techniczny szyby przedniej (np. zarysowania lub zniekształcenia);
Brak lub niedziałanie świateł mijania, brak reflektorów lub poważne usterki odbłyśnika;
Nieprawidłowe lub uszkodzone mocowanie reflektora, nieprawidłowa barwa światła;
Niesprawne kierunkowskazy lub światła STOP;
Niewielkie pęknięcia lub odkształcenia podłużnic;
Nadmierna korozja mająca wpływ na sztywność konstrukcji;
Uszkodzenia układu przeniesienia napędu: wygięte półosie, luzy na wale napędowym;
Nieprawidłowe działanie lub brak pasów bezpieczeństwa;
Brak prędkościomierza lub brak podświetlenia zegarów jeśli występuje fabrycznie;
Uszkodzona konstrukcja fotela kierowcy oraz także brak zagłówków;
Nieszczelność lub niepewne mocowanie elementów układu wydechowego.

Usterki „niebezpieczne” (UN), po których diagnosta zatrzyma dowód (dowód rejestracyjny, UN)

Lista „UN” przekreśla pozytywny wynik od razu; diagnosta zatrzymuje dowód elektronicznie:

Pęknięty przewód hamulcowy;
Mocne pęknięcie szyby w polu widzenia;
Prawdopodobieństwo obluzowania koła w trakcie jazdy;
Poważne usterki przekładni kierowniczej wpływające na działanie;
Obluzowane mocowanie fotela kierowcy;
Poważne ryzyko obluzowania kierownicy;
Poważne pęknięcie podłużnic;
Brak siły hamowania na co najmniej jednym kole;
Pęknięcie lub odkształcenie osi;
Spaliny przedostające się do środka auta w stopniu zagrażającym zdrowiu;
Skrajnie zużyte opony — z widocznym kordem lub gdy głębokość bieżnika jest niezgodna z przepisami.

„Lista 41 usterek” najczęstszych na SKP (ITS, lista usterek, badanie techniczne)

„Usterki na liście są uszeregowane od najczęściej występujących. Wszystkie występowały na tyle często, że ich udział wśród całkowitej liczby usterek przekraczał 1 proc.” — powiedział dziennik.pl dr inż. Paweł Dziedziak z ITS. Oto spis prosto ze stacji:

Nadmierne zużycie sworznia, łożysk sworznia lub sworzni wahaczy;
Nadmierne luzy w połączeniach (przegubach) drążków kierowniczych;
Uszkodzenie źródła światła oświetlającego tylną tablicę rejestracyjną;
Hamulec nie działa po jednej stronie lub, w przypadku badania drogowego, pojazd ściąga nadmiernie w bok;
Amortyzator jest uszkodzony i wykazuje duże wycieki lub uszkodzenie;
Nadmierny wyciek dowolnego płynu, który może zagrażać środowisku lub bezpieczeństwu innych użytkowników drogi;
Brak wyraźnej granicy światła i cienia świateł mijania;
Uszkodzenie źródła światła STOP;
Nadmierna korozja mająca wpływ na sztywność konstrukcji podwozia lub ramy i elementów do nich przymocowanych;
Wskaźnik autodiagnostyki układu SRS wskazuje dowolny rodzaj awarii w układzie systemów poduszki powietrznej;
Głębokość bieżnika opony niezgodna z wymaganiami rozporządzenia o warunkach technicznych;
Uszkodzenie źródła światła przednich, tylnych i bocznych świateł pozycyjnych lub świateł obrysowych;
Emisja zanieczyszczeń gazowych przekracza wartości maksymalne określone w rozporządzeniu o warunkach technicznych silnika benzynowego;
Brak równomiernego przyrostu siły hamowania (zakleszczanie) w układzie hamulca roboczego;
Skuteczność hamowania mniejsza niż wartości minimalne zawarte w rozporządzeniu o warunkach technicznych w układzie hamulca roboczego;
Strumień światła nie pada na powierzchnię tablicy rejestracyjnej;
Nadmierne opóźnienie w działaniu hamulców na dowolnym kole w układzie hamulca roboczego;
Brak wymaganej skuteczności hamowania w postojowym układzie hamulcowym;
System OBD wykazuje kody usterek związane z emisją (silnik benzynowy);
Zbyt mała siła hamowania co najmniej na jednym kole pomocniczego (awaryjnego) układu hamulcowego (jeżeli występuje jako oddzielny układ);
Uszkodzenie lub pęknięcie części resoru w zawieszeniu;
Uszkodzenie źródła światła oświetlającego tablicę rejestracyjną;
Stan przewodów hamulcowych grozi awarią lub pęknięciem;
Wyraźnie nieszczelny układ wydechowy (w kontekście hałasu);
Zbyt mała siła hamowania co najmniej na jednym kole w układzie hamulca roboczego;
Niepewne mocowanie światła przedniego, bocznego, tylnego pozycyjnego lub światła obrysowego;
Wskaźnik ostrzegawczy wskazuje uszkodzenie układu ABS;
Brak światła, źródła światła lub jego uszkodzenie (dotyczy świateł drogowych lub mijania);
Skuteczność mniejsza niż wartości minimalne zawarte w rozporządzeniu o warunkach technicznych pomocniczego (awaryjnego) układu hamulcowego (jeżeli występuje jako oddzielny układ);
Przekroczenie wartości emisji zanieczyszczeń gazowych (silnik o zapłonie samoczynnym);
Niepewne mocowanie lub zły stan techniczny podłogi w pojeździe;
Uszkodzenie źródła światła cofania;
Nadmierne zużycie klocków lub okładzin w układzie hamulcowym;
Hamulce nie działają po jednej stronie w postojowym układzie hamulcowym;
Nadmierne zużycie przegubów połączeń układu kierowniczego;
Wartość zbieżności kół wykracza poza dopuszczalne granice dla danego typu pojazdu;
Brak dokumentu TDT i tabliczki znamionowej na zbiornik lub butlę, potwierdzających jego sprawność;
Pęknięcia lub przebarwienia szyby szklanej lub przezroczystej lub tworzywa (o ile jest dozwolona);
Uszkodzenie klosza światła przedniego, bocznego, tylnego pozycyjnego lub światła obrysowego;
Brak zamontowanego urządzenia kontrolnego emisji spalin, przeróbka urządzenia lub wyraźnie nieprawidłowe działanie (silnik benzynowy);
Nieszczelności mające wpływ na pomiary emisji spalin (silnik benzynowy).

„Legalne LED” i retrofity: co się zmieniło (retrofit LED, homologacja LED H11)

Na tym tle zmiana przepisów to prawdziwy przełom dla starszych aut. Nowe prawo wprowadza zmiany, które pozwolą legalnie montować do samochodów żarówki LED, czyli retrofity do reflektorów halogenowych. W Polsce są już pierwsze LED-y z odpowiednimi certyfikatami unijnymi. Ale uwaga — nadal legalność oświetlenia LED zależy od homologacji.

„W lampach samochodowych można stosować tylko homologowane źródła światła o kategorii przewidzianej przez producenta lampy” — mówi dziennik.pl dr inż. Piotr Kaźmierczak z Zakładu Homologacji i Badań Pojazdów ITS. „Zwykle kierowcy montując retrofity LED oczekują zwiększenia jasności oświetlenia drogi. Niestety w większości przypadków problemem nie jest samo źródło światła lecz eksploatacyjne pogorszenie stanu technicznego lamp (najczęściej powstają zmatowienia na kloszu lub zabrudzenia i uszkodzenia powierzchni odbłyśnika) co powoduje pochłanianie i rozpraszanie światła i w efekcie pogorszenie jakości oświetlenia drogi. Zastosowanie w takiej lampie zamiennika LED poza niewielką poprawą jasności oświetlenia może skutkować niepożądanym oślepianiem innych kierowców. Montaż LED-ów jako zamienników tradycyjnych żarówek do reflektorów w Polsce jest jeszcze nielegalny” — przestrzega naukowiec.

Jednocześnie Kaźmierczak przypomina o rozwiązaniach w UE: krajowe dopuszczenia w wybranych państwach były jedynie etapem przejściowym; dziś zaczyna się standard europejski.

H11: pierwsza kategoria dopuszczona w UE (żarówki LED H11, ECE)

Przełomem są nowe przepisy UE, które na dobry początek dopuściły retrofity H11. Dzięki temu kierowcy starszych samochodów mogą w niedrogi sposób poprawić skuteczność i zasięg świateł.

„Homologowany zamiennik LED H11 można zastosować w każdej lampie samochodowej współpracującej z żarówką halogenową kategorii H11” — mówi dziennik.pl dr inż. Piotr Kaźmierczak. „Uzyskanie homologacji dla zamiennika LED powoduje, że jego stosowanie w lampie będzie legalne we wszystkich krajach UE, i nie ma potrzeby wykonywania dodatkowych badań takiego reflektora. Mimo tego, ze względu na liczne przypadki stosowania innych nielegalnych, tj. niehomologowanych retrofitów, proponowałbym, aby kierowcy stosujący legalny zamiennik LED posiadali wydruk świadectwa homologacji, aby w przypadku kontroli i ewentualnych wątpliwości okazać go stosownym służbom. Wyroby homologowane posiadają oznaczenie homologacyjne z numerem identyfikacyjnym, który jest także wskazany na świadectwie homologacji”.

OSRAM Night Braker LED i Philips Ultinon Pro6000 Boost (OSRAM, Philips, homologacja ECE)

Producenci odpowiedzieli natychmiast. OSRAM informuje, że homologacja ECE R37 retrofitów Night Braker LED Smart ECE H11, oznaczona symbolem E1, pozwala korzystać z nich we wszystkich lampach, bez konieczności dopasowywania numerów homologacji reflektorów czy umieszczania naklejek. Można je używać w państwach-stronach umowy ECE — w tym w UE, Wielkiej Brytanii i Szwajcarii. Parametry: do 6000 K, do 60% mniej energii, do sześciu razy dłuższa trwałość niż halogen.

Z kolei Philips opracował retrofit H11 LED Ultinon Pro6000 Boost, który otrzymał unijny certyfikat homologacji UN ECE. Zgodnie z rozporządzeniem ECE‑R37 zamiennik ma oznaczenie E (E‑mark) i homologację obejmującąpaństwa-strony porozumienia z 1958 roku — a więc stanowi legalny zamiennik tradycyjnych żarówek H11.

A co z H4 i H7? „W najbliższym czasie” (żarówki LED H7, H4, homologacja)

W polskich autach dominują H4 i H7. Kiedy doczekamy się homologowanych odpowiedników LED? „Wprowadzenie do procesu homologacji zamienników LED kolejnych kategorii żarówek, w tym dla H7 i H4, ma nastąpić w najbliższym czasie” — zapowiada Kaźmierczak z ITS. „Jednym z warunków zamienności żarówek na wersje LED-owe jest ich kompatybilność z istniejącymi reflektorami, tj. instalacja takiego źródła światła nie powinna wymagać modyfikacji konstrukcji lampy lub instalacji elektrycznej pojazdu, co przy obecnej konstrukcji większości retrofitów zwykle nie jest spełnione. Z tego względu nie wiadomo dokładnie, ile jeszcze potrwa opracowywanie nowych wymagań homologacyjnych, które muszą także uwzględniać możliwości techniczne produkcji takich zamienników”.

Nowe prawo to nie „wolna amerykanka”. Podczas kontroli drogowej liczyć się będzie oznaczenie homologacyjne na produkcie i — dla świętego spokoju — wydruk świadectwa homologacji. To realny sposób, by uniknąć nieporozumień, zwłaszcza że na rynku wciąż są niehomologowane zamienniki udające legalne żarówki.

Dlaczego LED to nie panaceum na wszystko (retrofity LED, stan reflektorów)

Wielu kierowców instynktownie obwinia żarówki. Tymczasem, jak przypomina ITS, źródłem słabej widoczności bywają zmatowiałe klosze, zabrudzone odbłyśniki i rozregulowane lampy. Naprawa, polerowanie, wymiana odbłyśnika czy prawidłowa regulacja często daje większy efekt niż sama wymiana źródła światła, a dopiero na końcu lista sensownych działań obejmuje legalny retrofit LED.

Deklaracje CEEB (1)