Wprowadzana ustawa zmienia funkcjonowanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych poprzez przejście na model jednoosobowego wydawania orzeczeń w obu instancjach. W Polsce dotychczas funkcjonujące trzyosobowe komisje drugiego stopnia zostaną zastąpione decyzjami jednego lekarza. Rozwiązanie to zostało krytykowane przez część środowiska politycznego, jednak poprawki przewidujące zachowanie dotychczasowej struktury głosowania nie zostały przyjęte.
Nowy system ma skrócić czas oczekiwania na decyzję, zmniejszyć koszty organizacyjne oraz ujednolicić działania w całym kraju. Jednoosobowe orzekanie pozwoli na uproszczenie procedur, co – według projektodawców – przyczyni się do lepszego i szybszego obiegu dokumentów oraz wyraźniejszego określenia kompetencji lekarzy.
Nowe zasady L4 w 2026 roku kiedy chorzy stracą zasiłek
Ważnym elementem reformy są precyzyjnie określone zasady odbierania zasiłków chorobowych. Osoba, która wykonuje pracę zarobkową niezgodną z celem zwolnienia lub podejmuje działania opóźniające leczenie, utraci świadczenie. Przepis obejmuje m.in. aktywność fizyczną wymagającą dużego wysiłku oraz podróże, które mogą negatywnie wpływać na przebieg rekonwalescencji.
Jednocześnie ustawodawca dopuszcza możliwość wykonywania obowiązków w jednym miejscu pracy, jeśli ubezpieczony posiada kilka etatów. W Polsce coraz częściej spotykane są przypadki łączenia różnych form zatrudnienia, a reforma ma odzwierciedlać realne zróżnicowanie obowiązków zawodowych. Warunkiem jest zgodność wykonywanej pracy z ograniczeniami zdrowotnymi wynikającymi ze zwolnienia.
Kontrole zwolnień lekarskich ZUS zyska dostęp do dokumentacji medycznej
Nowelizacja znacznie poszerza kompetencje kontrolne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W Polsce ZUS będzie mógł wystąpić do lekarza lub podmiotu medycznego o udostępnienie dokumentacji chorego. Dotyczy to wszystkich przypadków wystawienia zwolnienia oraz jego zasadności.
W zakresie zasiłku opiekuńczego kontrole mają obejmować ustalenie, czy w gospodarstwie domowym znajdują się inni członkowie rodziny, którzy mogą zapewnić pomoc choremu. Celem ustawodawcy jest ograniczenie wypłaty świadczeń w sytuacjach, w których opieka mogłaby być sprawowana przez inną osobę. Jest to jedna z najbardziej konkretnych i jednocześnie najbardziej restrykcyjnych zmian wprowadzanych nowelizacją.
Wynagrodzenia lekarzy orzeczników ZUS podwyżki i nowe formy zatrudnienia
Reforma porządkuje również zasady pracy lekarzy orzeczników w Polsce. Wprowadza możliwość zatrudnienia ich zarówno na podstawie umów o pracę, jak i umów cywilnoprawnych. Zastrzeżenie dotyczy jedynie osób pełniących funkcje kierownicze, które będą musiały pozostać na etacie.
Ważnym punktem nowych przepisów jest podniesienie wynagrodzenia zasadniczego orzeczników o około 25 procent. Ministerstwo uzasadnia tę decyzję koniecznością zwiększenia atrakcyjności zatrudnienia i poprawy stabilności kadrowej. Zmiana ma objąć również lekarzy bez tytułu specjalisty, którzy – według ustawy – będą mogli brać udział w wydawaniu orzeczeń po spełnieniu wymogów formalnych.
Dodatkowe kompetencje mają zostać przekazane fizjoterapeutom oraz pielęgniarkom i pielęgniarzom, którzy w określonych rodzajach spraw będą mogli wystawiać orzeczenia. Regulacja ta wynika z potrzeby odciążenia systemu orzeczniczego i dopasowania go do praktyki medycznej.
Centra orzecznicze ZUS jak zmieni się struktura systemu
Ustawa przewiduje utworzenie centrów orzeczniczych w oddziałach ZUS, które będą odpowiadały za wydawanie orzeczeń i prowadzenie nadzoru nad ich jakością. Rozwiązanie to ma zapewnić większą spójność regionalnych działań oraz uprościć koordynację między jednostkami. Obecnie w Polsce proces orzeczniczy bywa rozproszony, co utrudnia jednolite stosowanie przepisów.
Wprowadzenie centrów pozwoli na łączenie kompetencji administracyjnych i medycznych, skrócenie procedur i usprawnienie wymiany danych. Będzie to także ważny element nadzoru nad jednoosobowym modelem orzekania.
Zasiłek chorobowy 2026 zaostrzone przepisy i nowe obowiązki ubezpieczonych
Całość zmian ma wejść w życie 1 stycznia 2026 roku. Ubezpieczeni w Polsce muszą liczyć się z dokładniejszym nadzorem nad sposobem wykorzystywania zwolnienia lekarskiego. Każde działanie sprzeczne z celem leczenia może skutkować cofnięciem świadczeń. Reforma wprowadza również większe wymagania wobec lekarzy i podmiotów medycznych, które będą zobowiązane do przekazywania dokumentacji w ramach kontroli.
Nowelizacja ma poprawić transparentność systemu oraz ograniczyć nadużycia, które od lat stanowią poważne obciążenie dla finansów publicznych. Ostatecznym celem zmian jest uproszczenie procedur i ujednolicenie standardów pracy instytucji odpowiedzialnych za ocenę zdolności do pracy.
Komentarze (0)