System obejmuje trzy typy opakowań: plastikowe butelki do 3 litrów, puszki metalowe do 1 litra oraz szklane butelki wielorazowe do 1,5 litra (te ostatnie dopiero od 2026 roku). Kaucja to 50 groszy dla plastiku i puszek oraz 1 złoty dla szkła.
Kaucja zawsze pojawi się na paragonie jako dodatkowa linia – klient zapłaci ją przy zakupie, a odzyska po oddaniu pustego opakowania.
Oznaczenie „Kaucja” – decydujący symbol na etykiecie
Najważniejsza zmiana dotyczy etykiet. To właśnie tam znajdziemy informację, czy dana butelka jest objęta systemem. Znak „Kaucja” w prostokącie ze strzałkami i kwotą oznacza, że opakowanie można oddać. Brak symbolu oznacza brak zwrotu.
– Myślę, że tak w ciągu sześciu miesięcy powinniśmy mieć większość nowych opakowań na rynku – mówiła wiceminister klimatu Anita Sowińska. Przyznawała jednocześnie, że na początku „nie będzie jeszcze żadnego opakowania” objętego kaucją na półkach.
Sklepy powyżej 200 mkw – obowiązek zbiórki butelek i puszek
Obowiązek odbioru pustych opakowań dotyczy wszystkich sklepów o powierzchni handlowej większej niż 200 mkw.. To nie tylko supermarkety, ale także duże apteki, drogerie czy sklepy sportowe sprzedające napoje.
Rzecznik resortu klimatu Marek Pogorzelski podkreślał: – Zbiórkę pustych opakowań po napojach w systemie kaucyjnym będą prowadziły sklepy przede wszystkim większe – te powyżej 200 metrów kwadratowych.
Mniejsze sklepy są zobowiązane jedynie do przyjmowania szklanych butelek wielorazowych, ale mogą dobrowolnie dołączyć do systemu.
Aby odzyskać pieniądze, butelki i puszki muszą być puste, niezgniecione, z czytelnym kodem kreskowym i – w przypadku plastiku – z nakrętką. W przeciwnym razie sklep nie przyjmie opakowania.
W dużych marketach pojawią się automaty – zwrotomaty, które od razu wydrukują bon do wykorzystania przy kasie. W mniejszych placówkach obsługa zajmie się zbiórką ręczną. Klient ma prawo wybrać gotówkę lub bon, który następnie można wymienić na pieniądze.
Mapa punktów zbiórki systemu kaucyjnego
Część operatorów przygotowała specjalne mapy internetowe. Dzięki nim klienci mogą sprawdzić, gdzie najbliżej znajduje się punkt zwrotu. Jedna z firm deklaruje ponad 570 punktów już dziś i ponad 10 tysięcy do końca października.
Inne przedsiębiorstwa zapowiadają, że systemem zostanie objętych nawet 40–50 tysięcy sklepów w całej Polsce.
Wyjątki od systemu kaucyjnego
Kaucja nie dotyczy wszystkich opakowań. Zwrotowi nie podlegają m.in. szklane butelki jednorazowe, opakowania po mleku i nabiale czy kartony.
W lokalach gastronomicznych kaucja nie jest pobierana, jeśli butelka nie opuści miejsca sprzedaży. Jeśli klient zabierze ją ze sobą – obowiązuje opłata.
Sklepy nie mogą odmawiać przyjęcia opakowania, tłumacząc się brakiem miejsca. W przypadku awarii automatu klient ma prawo zażądać zwrotu kaucji w kasie.
Nieprawidłowości można zgłaszać do Inspekcji Handlowej, UOKiK i rzeczników konsumentów. Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska będą prowadziły regularne kontrole.
Cele ekologiczne i unijne zobowiązania
Wdrożenie systemu ma przede wszystkim umożliwić spełnienie wymogów Unii Europejskiej. Polska musi osiągnąć poziom 77 proc. selektywnej zbiórki w latach 2025–2028, a od 2029 roku – aż 90 proc..
Nieodebrana kaucja trafi na utrzymanie i rozwój systemu – m.in. zakup nowych urządzeń i tworzenie kolejnych punktów zbiórki.
Komentarze (0)