Urlopy i sowite odprawy w PGE. Górnicy i energetycy z nową ofertą od rządu

Przyjęta ustawa o osłonach socjalnych dla pracowników branży górniczej i energetycznej to pokłosie wynegocjowanej umowy społecznej w związku z planowanym powstaniem Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego, która zapowiadana jest od wielu miesięcy. Nowy podmiot ma przejąć tzw. aktywa węglowe od dużych spółek.  Ogromne zakłady takie jak kopalnia czy elektrownia Bełchatów są w przededniu transformacji energetycznej. Planowane zmiany budzą nie tylko niepokój wśród pracowników ogromnych zakładów, ale też mieszkańców regionu, którego przyszłość stanie pod wielkim znakiem zapytania.  Rząd zamierza bowiem stopniowo odchodzić od węgla i stawiać na odnawialne źródła energii oraz atom.

Planowane zmiany oznaczają likwidację tysięcy miejsc pracy. Według prognoz przedstawionych w Terytorialnym Planie Sprawiedliwej Transformacji Województwa Łódzkiego stopniowe ograniczanie produkcji energii w elektrowni i zmniejszanie wydobycia węgla w odkrywkach spowodują, że w przeciągu dziesięciu lat, zatrudnienie w kopalni i elektrowni Bełchatów zmniejszy się o ponad 3,2 tys. osób.W KWB Bełchatów pracować będzie 2,6 tys. górników, a w elektrowni ma zostać 1,6 tys. osób. Obecnie jest to odpowiednio 4,3 tys. i 2,6 tys. osób. Najbliższe lata w bełchatowskich zakładach upłyną pod znakiem odejść na emerytury. Okazuje się, że górnicy i energetycy, którym brakuje kilku lat do wieku emerytalnego też będą mogli odjeść. Ułatwić to mają nowe rządowe rozwiązania.

Przepisy ustawy będą miały zastosowanie do firm wytwórczych, spółek serwisowych przedsiębiorstw, przedsiębiorstw górniczych węgla brunatnego, spółek serwisowych przedsiębiorstw górniczych węgla brunatnego. Wspomniane osłony socjalne będą dotyczyły pracowników w sumie pięciu grup energetycznych: PGE, Enea, Tauron, Energa oraz ZE PAK. To właśnie ich elektrownie i kopalnie węgla brunatnego mają zostać wydzielone do NABE.

Urlopy przed emeryturą dla górników i energetyków

Jak czytamy w projekcie ustawy, odchodzący z pracy górnicy pracujący w branży węgla brunatnego oraz pracownicy sektora elektroenergetycznego, którym do nabycia praw emerytalnych zostało nie więcej niż cztery lata, będą mogli skorzystać z urlopów, podczas których będą otrzymywać 80 proc. obecnego wynagrodzenia. Będzie ono naliczane jak za urlop wypoczynkowy. Świadczenie będzie przysługiwało pod warunkiem, że pozwoli pracownikowi nabyć prawo do emerytury. Skorzystanie z urlopu energetycznego lub z urlopu górniczego będzie dobrowolne.

W przypadku energetyków urlop będzie przysługiwał pracownikowi „wykonującemu prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (…) wykonującemu pracę stale i w wymiarze czasu pracy nie niższym, niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy na stanowisku pracy w obszarze produkcyjnym lub remontowym (...)”. Natomiast jeśli chodzi o górników ustawa precyzuje, że urlop będzie przysługiwał pracownikowi „wykonującemu prace górnicze w rozumieniu art. 11 pkt 2 ustawy o emeryturach pomostowych lub prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (…) pracownikowi wykonującemu pracę stale i w wymiarze czasu pracy nie niższym, niż połowa pełnego wymiaru na stanowisku pracy w obszarze produkcyjnym lub remontowym, biorącym udział w procesie wydobywczym węgla brunatnego...”.

Z kolei dla osób z co najmniej 5-letnim stażem pracy, które nie będą mogły skorzystać z urlopów przed nabyciem praw emerytalnych, przewidziano jednorazowe odprawy pieniężne w wysokości 12-miesięcznego wynagrodzenia. W projekcie ustawy zastrzeżono jednak, że pracownik będzie zobowiązany do zwrotu jednorazowej odprawy, jeżeli w okresie 24 miesięcy od dnia rozwiązania umowy o pracę podejmie pracę zarobkową.

- Proponowane rozwiązania zminimalizują negatywne skutki społeczno-gospodarczej transformacji sektora elektroenergetycznego i branży węgla brunatnego. Będą też podstawą do zrównoważonego przebiegu transformacji, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski – poinformowała w komunikacie kancelaria premiera.

Jak przekazano, nowe przepisy wcielają w życie postanowienia umowy społecznej zawartej w grudniu 2022 r.

- Dotyczy ona sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego, w tym wydzielenia wytwórczych i wydobywczych aktywów węglowych ze spółek z udziałem Skarbu Państwa. Podpisanie umowy społecznej poprzedziły wielomiesięczne negocjacje pomiędzy rządem, stroną społeczną i pracodawcami – informuje kancelaria.

Według szacunków, maksymalny limit wydatków budżetowych na osłony w latach 2023-2033 ma wynieść ok. 1,2 mld zł. System wypłat świadczeń socjalnych oraz jednorazowych odpraw pieniężnych podlegać będzie notyfikacji do Komisji Europejskiej.