Choć przez wiele lat temat ten był bagatelizowany, współczesna nauka nie pozostawia złudzeń – alkohol rzeczywiście niszczy mózg. Mózg jest wyjątkowo wrażliwym organem, który odpowiada za funkcje poznawcze, emocjonalne, pamięć, koncentrację i koordynację ruchową. Gdy do organizmu dostaje się alkohol, oddziałuje on bezpośrednio na ośrodkowy układ nerwowy. Już po kilku minutach od spożycia alkohol zaczyna wpływać na działanie neuroprzekaźników, zwłaszcza GABA i glutaminianu, zaburzając równowagę chemiczną mózgu. Skutkiem tego są zmiany nastroju, spowolniona reakcja, problemy z logicznym myśleniem czy utrata kontroli nad zachowaniem.
W przypadku jednorazowego spożycia alkoholu objawy te są odwracalne, jednak regularne picie prowadzi do trwałych uszkodzeń. Badania neurologiczne pokazują, że przewlekłe nadużywanie alkoholu prowadzi do zaniku istoty szarej, zwłaszcza w obszarach odpowiedzialnych za pamięć i zdolności poznawcze, takich jak hipokamp czy kora przedczołowa. Te zmiany strukturalne mogą skutkować pogorszeniem funkcji intelektualnych, osłabieniem pamięci, trudnościami w uczeniu się oraz spadkiem zdolności do podejmowania racjonalnych decyzji. U osób uzależnionych od alkoholu często obserwuje się także zanik móżdżku, co wpływa na koordynację ruchową i równowagę. Szczególnie niepokojącym zjawiskiem jest encefalopatia Wernickego oraz zespół Korsakowa – dwa schorzenia neurologiczne ściśle związane z niedoborem witaminy B1 (tiaminy), który często występuje u osób uzależnionych od alkoholu. Objawy obejmują m.in. dezorientację, zaburzenia pamięci, halucynacje i trudności z poruszaniem się. Choć leczenie witaminą B1 może częściowo zahamować rozwój choroby, uszkodzenia mózgu są często nieodwracalne.
Nie bez znaczenia jest również wpływ alkoholu na rozwijający się mózg – szczególnie u młodzieży i młodych dorosłych. Mózg człowieka dojrzewa aż do około 25. roku życia, a ekspozycja na alkohol w tym okresie może zakłócić procesy neuroplastyczności, co w przyszłości przekłada się na większe ryzyko uzależnień, zaburzeń nastroju, problemów z nauką i funkcjonowaniem społecznym. Warto także wspomnieć o tzw. „czarnych dziurach w pamięci”, czyli epizodach amnezji alkoholowej, które występują po intensywnym spożyciu alkoholu. Choć mogą wydawać się jedynie chwilowym skutkiem ubocznym dobrej zabawy, są one dowodem na to, że alkohol może czasowo wyłączyć mechanizmy konsolidacji pamięci w hipokampie. Powtarzające się epizody tego typu są sygnałem ostrzegawczym, że mózg nie radzi sobie z toksycznym wpływem alkoholu. Mimo iż mózg posiada pewną zdolność do regeneracji, proces ten jest powolny i zależy od wielu czynników, takich jak wiek, ogólny stan zdrowia, czas trwania uzależnienia oraz moment rozpoczęcia abstynencji. U niektórych osób po zaprzestaniu picia obserwuje się poprawę funkcji poznawczych i częściową odbudowę struktur mózgowych, ale w wielu przypadkach zmiany są trwałe. Świadomość wpływu alkoholu na mózg powinna być istotnym argumentem nie tylko dla osób uzależnionych, ale także dla tych, którzy po alkohol sięgają sporadycznie, wierząc, że „jeden drink nie zaszkodzi”. Alkohol to neurotoksyna, która – choć działa powoli – systematycznie wyniszcza najważniejszy organ naszego ciała. Dlatego tak ważne jest, by mówić o tym otwarcie, edukować i wspierać osoby, które postanowiły zerwać z nałogiem. Każdy dzień bez alkoholu to krok w stronę zdrowszego mózgu i lepszego życia.
Dr n. med. Sławomir Adam Wolniak, lekarz specjalista psychiatra, prezes Wolmed Sp. z o.o., Szpital i Poradnie
Więcej na: www.wolmed.pl
Klinika Wolmed
Dubie 1A
97-420 Szczerców
Komentarze (0)