Na potrzeby niniejszego opracowania możemy przyjąć wersję, w które o rodzinności firmy decydują sami właściciele na zasadzie tak zwanego samouznania. Nawet tutaj mamy jednak do czynienia z dwiema perspektywami, tj. spojrzeniem obiektywnym oraz spojrzeniem subiektywnym. W pierwszym przypadku bierze się pod uwagę ilość udziałów firmy, która należy do rodziny oraz liczbę osób zaangażowanych bezpośrednio w prace na rzecz przedsiębiorstwa. W przypadku perspektywy subiektywnej mowa jest raczej o formie kontroli i zarządzania, jaką stosuje rodzina w przedsiębiorstwie. W obu przypadkach rozważa się jednak dwie kluczowe kwestie: własność oraz władzę, albo raczej sposób zarządzania. Badacze firm rodzinnych zwracają często uwagę na trzeci element tak bardzo charakterystyczny dla firm rodzinnych. Są nim wartości. Obecność określonych wartości zdecydowanie wpływa na identyfikację firm rodzinnych. Przedsiębiorstwa zakładane przez członków rodzin, wciąż należące do rodzin i przez rodziny zarządzane siłą rzeczy przejmują systemy wartości bliskie rodzinie. Oczywiście nie można tu mówić o jednym uniwersalnym zestawie, nie można nawet jednoznacznie stwierdzić, czy wartości te są dobre, czy złe. Faktem jest jedynie ich obecność.
Czym jeszcze charakteryzuje się firma rodzinna? Z pewnością nie sposób pominąć tutaj kwestii jej trwałości lub chociaż dążenia do zachowania jej długowieczności. Wyrazem tego są procesy sukcesyjne oraz wyraźnie zaznaczona intencja właścicieli, aby przekazać biznes kolejnym pokoleniom. Im wcześniej rozpoczęty zostanie proces transferu wiedzy, władzy oraz własności, tym większa szansa na zachowanie trwałości biznesu i umocnienie jego identyfikacji jako firmy rodzinnej.
Na koniec warto zwrócić uwagę na to, jakie kryteria nadrzędne w charakterystyce firm rodzinnych stosuje Instytut Biznesu Rodzinnego – fundacja od lat badająca tematykę firm rodzinnych w Polsce i zagranicą. Według definicji IBR do określenia firmy rodzinnej potrzebna jest obecność trzech elementów: własność (firma należy do rodziny), władza (to rodzina zarządza biznesem), sukcesja (firma przynajmniej myśli o tym, aby przekazać biznes kolejnym pokoleniom).
Tematyką firm rodzinnych zajmują się również wyspecjalizowane firmy doradcze takie jak CMT Advisory, które wspierają przedsiębiorców w zarządzaniu finansami oraz organizacji procesów sukcesyjnych.
