Dziedzictwo żydowskie na Kazimierzu
Historia Kazimierza w skrócie
Kazimierz był niegdyś odrębnym miastem - w 1335 r. założył je król Kazimierz Wielki. Za panowania tego władcy, rozwijało się ono niezwykle prężnie, stając się wkrótce jednym z najpotężniejszych i najlepiej prosperujących miast w Europie. Z tego też powodu przyciągało wielu migrujących Żydów, którzy szybko osiedlili się w mieście.
Wkrótce powstały nowe żydowskie synagogi, szkoły, drukarnie czy cmentarze i Kazimierz szybko stał się największym centrum żydowskim w kraju. Do Krakowa został przyłączone dopiero w 1800 roku. Dzięki równouprawnieniu obywatelskiemu, przyznanemu w latach 60. XIX w., Żydzi stawali się coraz bardziej aktywni i zaczęli pojawiać się w parlamencie, organizacjach charytatywnych, kulturalnych, artystycznych i sportowych.
Niestety, II wojna światowa oznaczała kres dobrych czasów dla Żydów zarówno w Krakowie, jak i w całej Polsce. Wraz z nadejściem okresu okupacji, Niemcy wysiedlili większość społeczności żydowskiej z miasta, deportując ich do obozów pracy i obozów koncentracyjnych. Ci, którzy zostali (około 15 000), trafili do żydowskiego getta krakowskiego, utworzonego w 1941 r. Getto zostało zlikwidowane w 1943 r., a Niemcy zabili większość żydowskich mieszkańców Krakowa, resztę wysyłając do obozów koncentracyjnych w okupowanym kraju.
Najważniejsze zabytki upamiętniające historię Żydów w Krakowie
Dziś, wciąż możemy zobaczyć dwa fragmenty oryginalnych murów getta krakowskiego, które znajdują się w dzielnicy Podgórze. Warto także odwiedzić wyjątkowe muzeum, które prezentuje życie w krakowskim getcie i dzięki swoim multimedialnym wystawom, przenosi odwiedzających w czasie, do okresu okupacji. Jest to Fabryka Oskara Schindlera, zlokalizowana przy ulicy Lipowej. Muzeum można zwiedzić z profesjonalnym przewodnikiem, a wycieczki do Fabryki Schindlera organizowane są codziennie, z wyjątkiem poniedziałków. Kolejny obiekt, który jest upamiętnieniem żydowskiej historii z czasów wojny, jest Plac Bohaterów Getta, na którym znajdziemy artystyczną instalację oraz słynną Aptekę pod Orłem - jedyne miejsce, w którym Żydzi mogli zaopatrzyć się w podstawowe leki i informacje z zewnętrznego świata.
O ile wszystkie wspomniane zabytki upamiętniają smutną historię wojenną społeczności Żydowskiej w Krakowie, obiekty, które znajdziemy na Kazimierzu, stanowią dziedzictwo jej kultury i życia duchowego. Mowa tutaj o synagogach, których jest w całej dzielnicy aż 9. Wszystkie otwarte są dla odwiedzających, a 4 z nich jest wciąż aktywnymi miejscami kultu i regularnych tradycyjnych obrządków. Na Kazimierzu nadal mieszkają ortodoksyjni Żydzi i można ich łatwo zauważyć dzięki tradycyjnym strojom.
Kulinarna przygoda na Kazimierzu
Kazimierz to prawdziwy raj dla osób, które szukają nowych doznań kulinarnych. Znajdziesz tu zarówno najwyższej klasy restauracje z tradycyjną kuchnią z różnych państw świata, niepowtarzalne uliczne przekąski (tzw. street food), jak i szeroki wybór lokali serwujących wegańskie potrawy.
Najlepsze restauracje na Kazimierzu
Nie trzeba długo szukać, aby znaleźć dobre żydowskie restauracje na Kazimierzu. Ulica Szeroka (główna ulica dzielnicy) jest ich pełna, a latem wypełnia się stolikami, parasolami, muzyką na żywo i niesamowitymi zapachami. W eleganckich lokalach znajdziesz wyborną tradycyjną kuchnię żydowską, która zadowoli najbardziej wymagających smakoszy. Oprócz tego, Kazimierz oferuje przekrój kuchni z całego świata, które znajdziesz w polskich karczmach, włoskich Trattoriach czy japońskich restauracjach ze świeżym sushi. Oto kilka knajp, których nie możesz pominąć podczas kulinarnego zwiedzania Kazimierza: Nova Resto Bar, Kolanko, Warsztat, Rubinstein, Ariel.
Klimatyczne kawiarnie
Kazimierz słynie z licznych kawiarenek o niepowtarzalnej atmosferze. Można w nich przesiadywać godzinami, zarówno z przyjaciółmi, jak i z laptopem lub książką w ręku.
Jeżeli zostajesz w Krakowie na dłużej, to z pewnością szybko staniesz się stałym klientem jednej z takich przytulnych kafejek. Oto niektóre z najpopularniejszych: Mleczarnia, Królicze oczy, Cheder Cafe, Mostowa cafe, Cafe młynek, Singer.
Pyszne uliczne jedzenie na Kazimierzu
Jednym z najpopularniejszych miejsc na Kazimierzu jest tzw. Okrąglak, czyli Plac Nowy. Stanowi on centrum Kazimierza, w którym nie tylko regularnie odbywają się targi antyków, ale codziennie serwowany jest najlepszy “street food” w mieście. Szczególną popularnością cieszą się słynne krakowskie zapiekanki, które przyciągają tłumy stojące w długich kolejkach każdego dnia. Oprócz zapiekanek, Okrąglak oferuje także pyszne lody, gruzińskie pieczywo czy burgery. Warto też odwiedzić Skwer Judah, gdzie znajduje się mnóstwo “foodtrucków” z przekąskami z całego świata. Najpopularniejszym przysmakiem są tam frytki belgijskie. Nazwa placu pochodzi od ogromnego muralu, przedstawiającego małego chłopca z pióropuszem, którego można zobaczyć na jednym z budynków. Jest to pozostałość po jednej z edycji Festiwalu Żydowskiego w Krakowie.
Nocne życie na Kazimierzu
Kazimierz to także idealne miejsce na spędzenie wolnego wieczoru dla osób, które chcą się zwyczajnie rozerwać. Każdego wieczoru, dzielnica zamienia się tętniące życiem towarzyskie centrum, które przyciąga jak magnez. Znajdziesz tam najlepsze lokale, bary, kluby taneczne i muzyczne w mieście, których w całej dzielnicy jest ponad 300! Można w nich spędzić przyjemny wieczór z przyjaciółmi, spróbować wybornych drinków i różnych gatunków piw, posłuchać niesamowitych koncertów, lub bawić się do białego rana. Oto kilka popularnych lokali na Kazimierzu, które warto odwiedzić po zmroku: Stara Zajezdnia, Eszeweria, Piękny Pies, Pijalnia Wódki, Hevre, Alchemia.
Kazimierz kulturalny
Żydowska dzielnica w Krakowie jest również uważana za centrum kulturalne miasta. Praktycznie każdego dnia można natknąć się tutaj na kulturalne wydarzenia, happeningi czy koncerty różnych gatunków muzycznych. Szczególnie promowana jest tam kultura żydowska, wciąż żywa i prezentowana przez wielu współczesnych artystów.
Festiwal Żydowski w Krakowie
JFK to największy tego typu festiwal na świecie. Przez jeden czerwcowy tydzień, Kazimierz każdego roku wypełnia się tysiącami ludzi, którzy przybywają na wydarzenie z całego świata. Podczas festiwalu odbywa się mnóstwo warsztatów, wykładów, wystaw, pokazów filmowych, spotkań, a przede wszystkim wspaniałych koncertów. Wydarzenie promuje żydowską kulturę, historię, tradycję i tożsamość, podchodząc do niej z punktu widzenia współczesnego człowieka.
Fundacja Judaica
Jest to najważniejsze centrum kulturalne w dzielnicy, które koncentruje swoją działalność wokół krakowskich Żydów oraz całej ich społeczności w Polsce. Ponadto, gromadzi ludzi z różnych dziedzin kultury, w tym muzyki, filmu, mody, religii i wielu innych.
Muzeum Galicja
Muzeum zostało utworzone jako miejsce pamięci ofiar Holokaustu. Łączy historię Żydów z nowoczesną i dynamiczną kulturą miasta. Nie tylko propaguje liczne wydarzenia kulturalne, ale także walczy ze stereotypami. Galicja regularnie organizuje wystawy, koncerty, warsztaty i wydarzenia edukacyjne, o których możesz przeczytać na stronie muzeum.
Zwiedzanie Kazimierza
Kazimierz można zwiedzać na różne sposoby. Warto wybrać się na pieszą wycieczkę z przewodnikiem, podczas której poznasz najważniejsze miejsca i dowiesz się ciekawych rzeczy na temat ich historii. Można również wybrać opcję wycieczki melexem z audioprzewodnikiem, która pozwala na zobaczenie większej ilości miejsc w wygodniejszych warunkach. Jeżeli cenisz sobie komfort podczas podróży, możesz zdecydować się na wycieczkę z prywatnym transportem, gdzie oprócz profesjonalnego przewodnika na wyłączność otrzymasz w pakiecie wygodny przewóz i osobisty odbiór z hotelu (https://pl.krakowdirect.com/).
Jeżeli nie masz ograniczenia czasowego i nie zależy Ci na komforcie jazdy, możesz Kazimierz zwiedzać na własną rękę. Dzielnica bardzo dobrze jest skomunikowana ze wszystkimi częściami miasta.
