W przeciwieństwie do innych szkodliwych programów te szpiegujące nie wyświetlą użytkownikowi żadnej wiadomości o swoich działaniach (np. o usuwaniu plików). Zamiast tego, będą bacznie Cię obserwować i rejestrować Twoje działania tle, najczęściej nie dając Ci żadnych powodów do podejrzeń.
Oprogramowanie szpiegujące może dostać się do wielu zakamarków Twojego komputera - mikrofonu, kamery internetowej, a nawet klawiatury. Dzięki temu cyberprzestępcy mogą zebrać o Tobie mnóstwo danych, a w konsekwencji uzyskać dostęp do kont bankowych, profilów na mediach społecznościowych lub przekazać Twoje dane osobowe niepowołanym do tego osobom.
W tym artykule przyjrzymy się kilku prostym sposobom na upewnienie się, czy ktoś obcy szpieguje Twój komputer. Ponadto sprawdzimy, w jaki sposób możesz uchronić się od takich działań.
Powody do niepokoju
Wspomnieliśmy już o tym, że wiele programów szpiegujących działa po cichu i stara się nie zwracać na siebie uwagi użytkownika. Mimo to warto pamiętać o kilku znakach ostrzegawczych, które powinny przykuć Twoją uwagę i dać Ci powody do podejrzeń, że ktoś niepowołany ma dostęp do Twojego komputera.
Spowolnienie systemu
Niektóre starsze urządzenia z biegiem czasu mogą działać coraz wolniej, jednak Twoje zainteresowanie powinien wzbudzić nagły spadek wydajności Twojego komputera. Jeśli nie masz uruchomionych wielu programów, a Twój dysk twardy wykazuje dużą aktywność, od razu powinna zapalić Ci się czerwona lampka.
Nagłe otwieranie się aplikacji
Jeśli podczas użytkowania komputera zauważysz, że niektóre aplikacje i programy otwierają się bez Twojego udziału, może być to niepokojący znak świadczący o tym, że ktoś posiada zdalny dostęp do urządzenia. Wyjątkowo podejrzane jest nagłe pojawienie się okna programu, a następnie szybkie jego zamknięcie.
Podejrzane programy w Menedżerze zadań
Nieco bardziej zaawansowani użytkownicy mogą przejść bezpośrednio do Menedżera zadań w Windows lub Monitora aktywności w macOS. W zakładce Procesy (Windows) lub Procesor (macOS) można znaleźć listę wszystkich uruchomionych programów oraz ilość pochłanianych przez nich zasobów komputera.
Lista z pewnością będzie długa, jednak na uwagę zasługują nic niemówiące Ci nazwy programów oraz takie, które na pierwszy rzut oka wyglądają nieszkodliwie. Warto wpisać wybrane nazwy w wyszukiwarkę internetową, aby dowiedzieć się więcej na temat powiązanych z nimi programów.
Jak się chronić przed szpiegowaniem?
Wielu użytkowników komputera zadaje sobie pytanie: “w jaki sposób mogę chronić swoją aktywność? Czy hakerzy mogą śledzić moje IP i wpisywane przeze mnie dane logowania?” Sposobów na ochronę komputera przed programami szpiegującymi jest wiele. Warto zacząć od podstawowych metod zabezpieczeń przed złośliwym oprogramowaniem.
Program antywirusowy
Jedną z najbardziej skutecznych metod ochrony własnego komputera jest zainstalowanie programu antywirusowego, które w większości zapobiegają szkodliwemu działaniu oprogramowania szpiegującego. U niektórych użytkowników sprawdzi się darmowe oprogramowanie antywirusowe, inni będą czuli się bezpieczniej, korzystając z płatnej wersji. Kluczowe jest regularne aktualizowanie ich baz danych i skanowanie komputera.
Ograniczone zaufanie
Otwarcie, na pierwszy rzut oka, niewinnych wiadomości e-mail, linków przesłanych przez znajomych lub okien internetowych wyskakujących na ekranie podczas korzystania z Internetu, może mieć fatalne konsekwencje. Jest to jeden z najpopularniejszych sposobów wykorzystywanych przez cyberprzestępców na aktywowanie złośliwych aplikacji szpiegujących.
Bezpieczne pobieranie
Pobierając nowy program na swój komputer, należy zawsze korzystać z oficjalnej strony firmy, która go zaprojektowała. Wszelkie aplikacje powinno się z kolei pobierać ze sklepów Windows lub Mac, a rozszerzenia przeglądarki wyłącznie z oficjalnych źródeł po zapoznaniu się z opiniami innych użytkowników oraz rekomendacjami ekspertów. Jeśli nie chcesz, aby śledzono Twoją aktywność w sieci, w tym programów, które pobierasz, zastanów się nad pobraniem i instalacją programu VPN zmieniającego adres IP Twojego komputera na losowy.
Ochrona mikrofonu i kamery
Świadomość tego, że ktoś Cię podsłuchuje lub podgląda, może wywoływać gęsią skórkę. Warto więc zabezpieczyć dostęp do swojego mikrofonu i kamery za pomocą ustawień systemowych. Zwróć uwagę, czy kontrolka Twojej kamery świeci się nawet w momencie, gdy z niej nie korzystasz. Jeśli posiadasz kamerę wbudowaną np. w laptopa, zaklej jej okno kartką samoprzylepną na czas, gdy nie jest Ci potrzebna. Możesz również zablokować dostęp do mikrofonu i kamery wyłączając opcje: „Zezwalaj aplikacjom komputerowym na dostęp do mikrofonu” i „Zezwalaj aplikacjom na dostęp do mikrofonu”.
Wnioski
Programy szpiegujące działają po cichu i niezauważenie, tworząc przy tym olbrzymie szkody użytkownikom zainfekowanego komputera. Nie jest łatwo kontrolować to, w jaki sposób cyberprzestępcy uzyskują i przetwarzają skradzione dane i informacje. Mimo to użytkownicy nie są bezradni. Stosując kilka podstawowych sposobów ochrony swojego komputera, można zminimalizować szansę na zainfekowanie systemu niechcianym programem.
Zapory ogniowe, oprogramowanie antywirusowe, regularne aktualizacje systemu oraz klikanie wyłącznie w sprawdzone i bezpieczne linki to tylko kilka metod, które pozwolą Ci ochronić swój komputer przed nieautoryzowanym dostępem hakerów. Poza tym miej oczy szeroko otwarte i nie bagatelizuj żadnych najmniejszych odchyleń od normalnej pracy Twojego komputera.
