Tarczyca – jaka jest jej rola?
Tarczyca to gruczoł wydzielania wewnętrznego, zlokalizowany na szyi, tuż poniżej krtani. Organ jest zbudowany z dwóch płatów połączonych cieśnią tarczycy (więziną).Tarczyca produkuje dwa hormony – tyroksynę (T4) i trijodotyroninę (T3), dla których receptory znajdują się niemalże we wszystkich tkankach ustroju. Dlatego zaburzenia pracy tarczycy będą niekorzystnie wpływać na funkcjonowanie organizmu. W diagnostyce chorób tarczycy wykorzystuje się także poziom stężenia TSH, czyli hormonu tyreotropowego.
Hormony tarczycy – na co wpływają?
- Synteza i metabolizm białek;
- prawidłowy przebieg procesu powstawania zarodka;
- powstawanie wypustek nerwowych kory mózgowej;
- mielinizacja (ochrona) komórek nerwowych;
- procesy metaboliczne;
- dojrzewanie płciowe.
Najczęściej występujące zaburzenia pracy tarczycy to niedoczynność, nadczynność tarczycy lub schorzenia o podłożu autoimmunologicznym – choroba Hashimoto i choroba Gravesa-Basedowa.
Przy chorobach tarczycy ważna jest odpowiednia dieta, która będzie miała na celu zniwelowanie towarzyszących objawów. Dobrą opcją jest catering dietetyczny w Poznaniu, Katowicach i innych miastach, który posiada w ofercie posiłki przygotowane dla osób w różnych jednostkach chorobowych.
Nadczynność tarczycy – jak ją rozpoznać?
Nadczynność tarczycy, inaczej hipertyreoza to zaburzenia pracy gruczołu, w wyniku którego dochodzi do nadmiernego wydzielania hormonów tarczycy. Pierwszym sygnałem w kierunku rozpoznania niedoczynności tarczycy jest obniżone stężenie TSH, przy zachowaniu prawidłowych poziomów wolnej trijodotyroniny (FT3) i tyroksyny (FT4). Zwiększona produkcja hormonów tarczycy jest obserwowana dopiero w przebiegu tzw. postaci jawnej nadczynności tarczycy, której towarzyszą dokuczliwe objawy. Należy podkreślić, że w nadczynności tarczycy dochodzi do przyspieszenia procesów metabolicznych, co może prowadzić do nadmiernej utraty masy ciała, mimo właściwie dobranej energetyczności diety. Konieczna jest wówczas interwencja żywieniowa, żeby nie dopuścić do powstawania niedoborów składników odżywczych.
Objawy nadczynności tarczycy:
- zaburzenia emocjonalne;
- zmiany nastroju;
- uczucie niepokoju;
- zaburzenia snu;
- obniżona koncentracja;
- szybka męczliwość,
- drżenie rąk;
- przyspieszone tętno;
- wzmożona potliwość;
- wzmożona termogeneza;
- uczucie duszności;
- nadmierny apetyt;
- rozszerzone powieki;
- wytrzeszcz gałek ocznych;
- widoczne wole;
- osłabione i łamliwe włosy.
Dieta w nadczynności tarczycy
Dieta w nadczynności tarczycy powinna być zasobna w antyoksydanty, czyli substancje bioaktywne mające dobroczynny wpływ na organizm. Przeciwutleniacze zawarte w żywności pomagają zniwelować stres oksydacyjny, wynikający z nadmiernej produkcji wolnych rodników. Dużą ilość substancji antyoksydacyjnych zawierają warzywa i owoce. Wskazówką jest barwa – te o kolorze pomarańczowym np. marchew, dynia, brzoskwinia są źródłem beta-karotenu. Za czerwoną barwę pomidorów odpowiada związek przeciwutleniający o nazwie likopen. Z kolei w owocach jagodowych jak borówki, truskawki, jagody zawarte są polifenole.
Zasady diety w nadczynności tarczycy.
- Kaloryczność diety, w zależności od nasilenia objawów związanych z tempem przemiany materii powinna być odpowiednio zwiększona od 15 do 25% całkowitego zapotrzebowania.
- Rozkład makroskładników w dobowym jadłospisie powinien obejmować zwiększenie podaży białka w ilości od 110 do 130 g, tłuszcze mają stanowić 25-35% energii, a uzupełnieniem są węglowodany najlepiej złożone, ze względu na wydłużony proces trawienia.
- Wysoka podaż antyoksydantów, witamin i składników mineralnych wiąże się z wprowadzeniem zwiększonej ilości warzyw i owoców. Wskazana jest suplementacja witaminy D3.
