Rezydencję w Wolborzu odwiedzali królowie i senator Kennedy. Barokowy pałac wybudowano dla biskupów kujawskich [ZDJĘCIA]

Wolbórz od średniowiecza był częścią dóbr kościelnych. Pierwszą siedzibą biskupów w Wolborzu był zamek, kilkakrotnie przebudowywany. Szczególny rozkwit przeżywało miasto, a wraz z nim dwór biskupi, w okresie renesansu. Goszczono tu monarchów, dostojników państwowych i kościelnych oraz największych myślicieli epoki. Zatrzymywali się tu królowie Władysław Jagiełło i Zygmunt I Stary.

Po kolejnym pożarze w 1767 r. nie podjęto odbudowy zamku biskupiego. Został rozebrany. Już wcześniej biskup Antoni Ostrowski herbu Grzymała odebrał władzom miasta teren położony na wzniesieniu, na południe od tzw. wójtostwa i rozpoczął przygotowania do wznoszenia nowej siedziby. 

Prace na tzw. Biskupiej Górce rozpoczęto w 1768 r. a zakończono prawdopodobnie w 1773 r. Styl budowli to barok. Autorem projektu był włoski architekt królewski Franciszek Placidi. Współpracowali z nim prawdopodobnie architekci Jan Jabłoński i Krzysztof Kluk, zatrudniani w tym czasie przez biskupa Ostrowskiego. 

Biskupi pałac z bogactwem i rozmachem baroku

Wszystkie otwory elewacji frontowej pałacu, za wyjątkiem okien parteru między ryzalitami, były porte-fenetrami. Elewacje pokryte były dwubarwnymi tynkami - jaśniejszym o zabarwieniu żółtawym i ciemniejszym różowo-czerwonym, pokrywającymi tło dla jasnych dekoracji plastycznych ścian. 

Odmienny niż dzisiejszy był także układ wnętrza. W ryzalicie głównym od strony dziedzińca znajdowała się obszerna sień, naprzeciw niej w ryzalicie ogrodowym duży sala kolumnowa. Skrzydła boczne miały układ jednotaaktowy, z korytarzem biegnącym wzdłuż ściany frontowej i prowadzącym do narożnych kolumnad. 

Niezwykle bogato prezentował się pierwotny wystój wnętrz zdobionych rzeźbami, drewnianymi boazeriami, tkaninami obiciowymi, zwierciadłami, marmurowymi posadzkami i sztukaterią. Całości dopełniały piece kaflowe, rzeźbione, kamienne kominki i obrazy olejne. 

Po biskupach rządy wojskowe

W 1831 r. dobra wolborskie nadano rosyjskiemu generałowi Reihnitowi, a obiekt przeznaczono w 1843 r. dla inwalidów wojennych. Rolę koszar dla rosyjskiego pułku piechoty pałac pełnił do 1910 r. 

Kolejne zniszczenia przyniosła I wojna światowa. Spłonął dach budynku, elewacje i wnętrza uległy dewastacji, kominki rozgrabiono. Przed przystąpieniem do prac remontowych zerwano wszystkie stropy zasypując częściowo piwnice. 

Odbudowa obiektu po zniszczeniach wojennych prowadzona była przez architekta Rudolfa Świerczyńskiego, po opracowaniu w 1922 r. inwentaryzacji. 

Przerobiono wtedy poddasze budynku, wprowadzając tam kondygnację mieszkalną z doświetleniem dużych rozmiarów facjatami. Wprowadzono łukowe frontony, wieńczące ryzality boczne, wprowadzono nowe, jednobarwne tynki przy zachowaniu lub odtworzeniu dekoracji narzutowych. Zasadniczo przebudowano wnętrze, gdzie po likwidacji dotychczasowych klatek schodowych wprowadzono jedną, główną w miejscu sali kolumnowej.  

W czasie II wojny światowej w latach 1939 -1945 . W 1939 r. spaliła się południowo-wschodnia oficyna. 

Od Frycza Modrzewskiego do Kennedy'ego

W 1960 roku na dziedzińcu odsłonięto pomnik „Dwa miecze” – w 550 rocznicę wymarszu wojsk króla Jagiełły z Wolborza pod Grunwald. Autorem projektu pomnika "Dwa Miecze" jest Stefan Weyman.

W 1964 roku obiekt odwiedził senator Robert Kennedy, brat prezydenta Stanów Zjednoczonych. Przebywał wówczas w Polsce z prywatną wizytą u swoich polskich krewnych z rodziny Radziwiłłów.  

W okresie powojennym budynek użytkowany był przez szereg instytucji, między innymi Dom Dziecka i Państwowe Liceum Pedagogiczne, Zespół Szkół Mechanizacji Rolnictwa. Obecnie to siedziba Zespół Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Wielki reformator, pisarz i publicysta epoki renesansu urodził się w Wolborzu w 1503 roku. W latach 1553-1567 pełnił tu urząd wójta.

Pałacowe barokowe ogrody 

Park pałacowy, umiejscowiony na planie wydłużonego prostokąta składał się z trzech partii. Najbliższa pałacowi ma najbardziej uporządkowany charakter i składa się z czterech opadających tarasów. Drugą stanowi zbiornik wodny w postaci kanału, otoczony zielenią swobodną. 

Opadający teren ukształtowano w formę tarasów pokrytych parterami kwiatowymi. Dalej prowadziła ku kanałowi wodnemu lipowa czterorzędowa aleja. Po obu jej stronach ukształtowane były boskety z labiryntami i gabinetami. Kanał wodny o długości 450 m zakończony jest z obu stron basenami – większym, kolistym od strony pałacu i mniejszym, kwadratowym na przeciwległym końcu. Po południowej stronie ogrodu rozciągał się rozległy zwierzyniec gwiaździście poprzecinany duktami z altanami i karmnikami dla zwierzyny.

Po II wojnie światowej tarasy ogrodowe zostały całkowicie pozbawione roślinności, aleja lipowa znacznie przerzedzona. Całkowicie zniszczony został zwierzyniec.