Zmiękczanie wody – na czym to właściwie polega?
Tak zwana twarda woda to problem, do którego wiele osób już się przyzwyczaiło. Występuje on zarówno w wodzie dostarczanej wodociągiem, jak i pobieranej z własnego ujęcia. Wysoka twardość oznacza, że w wodzie znajduje się wiele jonów wapnia i magnezu – wartościowych dla ludzkiego organizmu, ale jednocześnie szkodliwych dla instalacji wodnej i zasilanych przez nią urządzeń.Zmiękczanie wody w praktyce oznacza usuwanie jonów Ca2+ i Mg2+ w procesie wymiany jonowej. Oznacza to, że woda przepływa przez złoże (żywicę jonowymienną), w efekcie czego jony wapnia i magnezu są wymieniane na jony sodu (Na+).
W warunkach domowych zmiękczanie wody realizuje się poprzez montaż centralnego zmiękczacza – to niewielkie urządzenie wyposażone w głowicę sterującą, złoże oraz zasobnik na sól tabletkową. Solanka jest niezbędna do przeprowadzenia okresowej regeneracji złoża i przywrócenia mu pełnej pojemności, co warunkuje skuteczność zmiękczania przez kolejne lata.
Odżelazianie wody – kluczowy etap uzdatniania
O ile zmiękczanie wody jest procesem zalecanym (również w przypadku korzystania z wody dostarczanej wodociągiem), o tyle odżelazianie najczęściej jest niezbędne, jeśli pozyskujemy wodę z prywatnej studni. Szacuje się, że problem podwyższonego stężenia żelaza występuje w około 70-80 procentach przydomowych ujęć.Porada eksperta sklep-hydros.pl:
W Polsce obowiązuje norma dopuszczalnego stężenia żelaza w wodzie pitnej do 0,2 mg/l – w wodzie studziennej ta wartość bywa wielokrotnie przekroczona.
Odżelazianie pozwala pozbyć się tego krytycznego problemu, nie tylko poprawiając wygląd i zapach wody, ale też chroniąc instalację przed tworzeniem się złogów z utlenionego żelaza czy zabezpieczając armaturę przed brunatnymi, trudnymi lub niemożliwymi do usunięcia zaciekami.
Proces odżelaziania może przebiegać na różne sposoby, w zależności od wybranej technologii uzdatniania wody. Klasyczna i wciąż popularna metoda polega na wstępnym napowietrzaniu wody (powoduje to utlenienie żelaza do formy nierozpuszczalnej), a następnie przeprowadzenie filtracji mechanicznej przez złoże kwarcowe. Jest to bardzo tania, a relatywnie skuteczna metoda, która nie generuje wysokich kosztów po stronie właściciela instalacji (złoże wymaga jedynie okresowego płukania wodą, a popłuczyny można wylewać np. do studni chłonnej czy prosto na ogród).
Obecnie coraz więcej instalatorów rekomenduje wybór automatycznego odżelaziacza. Jest to kolumna filtracyjna z głowicą sterującą, która w pełni automatyzuje proces oczyszczania wody z nadmiaru żelaza.
Kluczowym elementem procesu jest tutaj odpowiednio dobrane złoże, które dopasowuje się pod kątem rzeczywistej zawartości żelaza, pH wody czy prognozowanego zużycia – jest to zadanie dla eksperta z zakresu technologii uzdatniania wody.
Popularne złoża filtracyjne to m.in. BIRM (złoże katalityczne, które nie wymaga chemicznej regeneracji i dobrze sprawdza się przy zawartości żelaza do około 4-5 mg/l, pH powyżej 6,8 oraz przy braku siarkowodoru w wodzie) czy Greensand Plus (złoże katalityczne wykonane z glaukonitu, bardzo skuteczne przy wysokich stężeniach żelaza, nawet do 15 mg/l oraz przy zawartości siarkowodoru, natomiast dość kosztowne w regeneracji – przeprowadza się ją przy użyciu nadmanganianem potasu).
Na koniec dodajmy, że dostępne są metody jednoczesnego usuwania nadmiaru żelaza i zmiękczania wody (np. kolumny filtracyjne ze złożem Crystal Right CR-100), natomiast ich skuteczność jest ograniczona, a koszty eksploatacji stosunkowo wysokie. Stąd zaleca się, aby przeprowadzać minimum dwustopniowe uzdatnianie wody – najpierw odżelazianie, a następnie zmiękczanie. Gwarantuje to uzyskanie wody spełniającej normy jakościowe, nawet jeśli ta pobierana prosto ze studni jest wyjątkowo problematyczna.
Najczęstsze pytania i odpowiedzi
Na czym polega zmiękczanie wody?Zmiękczanie wody to nic innego, jak usuwanie z niej jonów wapnia i magnezu (decydujących o tzw. twardości). Następuje to na drodze wymiany jonowej, gdzie jony obu pierwiastków są zamieniane na jony sodu.
Na czym polega odżelazianie wody?
Odżelazianie to proces usuwania nadmiaru żelaza z wody, np. studziennej. Realizuje się to na różne sposoby, w zależności od wyboru metody uzdatniania oraz od zawartości żelaza w wodzie. Klasyczna technologia polega na wstępnym napowietrzaniu wody, co pozwala na utlenienie żelaza do formy nierozpuszczalnej, a następnie przefiltrowaniu na złożu kwarcowym. Obecnie dużą popularnością cieszą się odżelaziacze w pełni automatyczne, wykorzystujące różne rodzaje złóż filtracyjnych, w tym BIRM (bez regeneracji chemicznej) czy Greensand Plus (regeneracja nadmanganianem potasu).
Jakie jest dopuszczalne stężenie żelaza w wodzie?
Dopuszczalna norma zawartości żelaza to 0,2 mg/l. W wodzie studziennej zwykle jest ona przekroczona kilkukrotnie – problem ten dotyczy nawet 70-80 procent prywatnych ujęć.
Zmiękczacz i odżelaziacz 2w1 – czy warto?
Skuteczność tzw. odżelaziaczy i zmiękczaczy 2w1 (które są de facto zmiękczaczami z funkcją odżelaziania) jest mocno wątpliwa. Na dłuższą metę takie rozwiązanie się nie sprawdzi, zwłaszcza przy silnie zażelazionej wodzie. Rekomendujemy zastosowanie dwóch osobnych stopni uzdatniania wody.
Autor: Grzegorz Krysztofiak – ekspert w branży hydrotechnicznej, hydraulicznej, właściciel sklepu sklep-hydros.pl oraz redaktor portalu Hydroportal.pl
Źródła:
1/ Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, Dz.U. 2017 poz. 2294 – oficjalny akt prawny określający m.in. dopuszczalne stężenie żelaza w wodzie (0,2 mg/l).
https://dziennikustaw.gov.pl/du/2017/2294
2/ Główny Inspektorat Sanitarny, „Żelazo w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Znaczenie i zagrożenia dla bezpieczeństwa zdrowotnego. Postępowanie w przypadku podwyższonych wartości stężeń” – opracowanie opisujące, jak często żelazo przekracza normy w wodach podziemnych, jego wpływ na instalacje oraz powiązanie z polskim rozporządzeniem i zaleceniami WHO.
https://www.gov.pl/attachment/f80296a6-24c7-40d4-8a61-81606907fe6b
3/ Państwowa Inspekcja Sanitarna – WSSE Rzeszów, „Jakość wody przeznaczonej do spożycia – charakterystyka” – praktyczne omówienie parametrów jakości wody, w tym twardości (rola jonów wapnia i magnezu) oraz żelaza i manganu, wraz z obowiązującymi wartościami dopuszczalnymi.
https://www.gov.pl/web/wsse-rzeszow/jakosc-wody-przeznaczonej-do-spozycia---charakterystyka
4/ World Health Organization, „Hardness in Drinking-water. Background document for development of WHO Guidelines for Drinking-water Quality” – dokument omawiający twardość wody, znaczenie jonów wapnia i magnezu dla zdrowia oraz typowe zakresy twardości w wodzie pitnej.
https://cdn.who.int/media/docs/default-source/wash-documents/wash-chemicals/hardness-bd.pdf
Komentarze (0)