Honorowym patronatem wydarzenie objęli: p. Dorota Pędziwiatr – Starosta Powiatu Bełchatowskiego, p. Mariola Czechowska – Prezydent Miasta Bełchatowa, p. prof. Agnieszka Czajkowska – dziekan Wydziału Humanistycznego UJD w Częstochowie, p. Anna Owczarek – reprezentant organu prowadzącego Bezpłatne Licea i Szkoły Policealne dla Dorosłych „COSINUS PLUS” w Bełchatowie, p. Marek Tokarek – Dyrektor Muzeum Regionalnego w Bełchatowie, p. Cezary Bukowiec – Prezes PTH Koło w Bełchatowie, p. Magdalena Forusińska – Dyrektor Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Bełchatowie, p. dr Dariusz Rogut – Dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej o. w Łodzi, p. Jacek Wawrzynkiewicz – Dyrektor Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, p. Monika Matusiewicz - Z-ca Dyrektora Łódzkiego Domu Kultury.
Konferencja była kolejnym, bo piątym już, spotkaniem mającym na celu zaprezentowanie wyników prac naukowo-badawczych polskich naukowców i pracowników instytucji kultury. Pomysł konferencyjnego ujmowania regionu w kulturze wypłynął w 2015 roku od Marzeny Żemejdy – Zybury, która jest spiritus movens tego odbywającego się corocznie, w ostatni piątek września, przedsięwzięcia.
Powiat bełchatowski reprezentowała pani Sekretarz – Katarzyna Kleska i panie inspektor z Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Bełchatowie: p. Anita Gawłowska i Justyna Rasowska.
Obrady zgromadziły badaczy z licznych ośrodków naukowych w Polsce: Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytutu Badań Literackich Państwowej Akademii Nauk w Warszawie, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie, Uniwersytetu Przyrodniczo – Humanistycznego w Siedlcach, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu w Białymstoku, Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu, Uniwersytetu Humanistyczno – Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie a także przedstawicieli instytucji kultury, jak: Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi i Muzeum Wsi Kieleckiej.
Ogółem we wrześniowym spotkaniu naukowym wzięło udział blisko 30 prelegentów. Program konferencji obejmował cztery panele główne. Panel pierwszy rozpoczynało, jak od trzech lat, wystąpienie dr Sebastiana Adamkiewicza (MTN w Łodzi). W tym roku dr podzielił się doświadczeniami w zakresie kulis tworzenia słuchowiska radiowego „Katastrofa łódzka” na podstawie „Bibuły” Józefa Piłsudskiego - jednego z wielu projektów prowadzonych przez tę instytucję. Biorący udział otrzymali płyty ze słuchowiskiem wraz z książką poświęconą „wątkowi łódzkiemu” Józefa Piłsudskiego.
Następnie głos zabrał dr Andrzej Stachowiak z Muzeum Wsi Kieleckiej szeroko omawiając uwarunkowania kulturowe i terytorialne regionu świętokrzyskiego na mapie regionów Polski oraz prezentując zebranemu audytorium zbiory Muzeum Wsi Kieleckiej. Nie zabrakło również prawnego aspektu funkcjonowania instytucji kultury - wystąpienie Małgorzaty Dąbrowskiej (UMK w Toruniu) i Klaudii Olbryś (UW-M w Olsztynie) czy finansowego tła ich działalności w referacie mgr Aleksandry Urbanowicz z KUL: „Analiza prowadzenia i organizacji przez samorząd działalności kulturalnej z uwzględnieniem raportów Najwyższej izby Kontroli”.
Wpływ rozwiązań architektonicznych na więzi społeczne zauważyła w swoich badaniach Martyna Żak (UE w Krakowie) a po wnętrzach hotelu - Pałacu Bonerów w Krakowie, i jednocześnie zabytku kultury, oprowadzała mgr Dominika Hapek – Worobiec (UE w Krakowie). Ochrony zabytków kultury dotykały także wystąpienia przedstawicieli z Uniwersytetu Przyrodniczo – Humanistycznego w Siedlcach (mgr Grzegorz Czapski i Damian Pijanowski).
Tegoroczna edycja konferencji stanowiła prezentację następujących ważnych dla regionu postaci: Edwarda Kaczkowskiego (mgr Robert Stasiak, UŁ) i Jana Alana Bardzińskiego z ziemi łęczyckiej (mgr Jarosław Bedyniak, IBL PAN).
Jako, że kultura niewątpliwie związana jest z religią, sytuację tybetańskiej diaspory w Indiach na podstawie własnych badań terenowych prowadzonych w Dharamshali zaprezentował mgr Maksymilian Woch z Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie a o wpływie kultury protestanckiej na rozwój kapitalizmu przekonywał Przemysław Tabor (UE w Krakowie). Temat wpływu religii na kulturę pracy podjął Kacper Igielski (UE w Krakowie).
O kulturze nie da się mówić bez jej ekonomicznego podłoża, co argumentowali reprezentanci Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, mówiąc m.in. o zjawisku patriotyzmu konsumenckiego (Aleksandra Wiecheć) czy barierach kulturowych w korporacjach międzynarodowych (Brygida Sowa).
Kolejnym przywołanym podczas V Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Region w kulturze” regionem były Kaszuby w wystąpieniu Kamila Wilka (UE w Krakowie). Także do tego miejsca odwoływał się referat mgr Damiana Wilmy (Akademia Muzyczna im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu).
Również sąsiedni względem Bełchatowa, region śląski, znalazł odzwierciedlenie w wystąpieniach przedstawicieli Uniwersytetu Humanistyczno – Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie - w aspekcie historycznym u mgr Rafała Terszaka „Administracja województwa śląskiego po odzyskaniu niepodległości” i językoznawczym u mgr Marzeny Żemejdy-Zybury prezentującej typy motywacyjne nazwisk prymarnych mieszkańców gminy Kruszyna.
Mównica konferencji „Region w kulturze” to miejsce nie tylko dla przedstawicieli instytucji kultury, historyków, politologów, literaturoznawców, językoznawców, religioznawców, filozofów, ekonomistów, muzykologów ale i dla prawników. Ujęcie prawne regionu poruszali reprezentanci Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie - mgr Małgorzata Kuczera w wystąpieniu: „Żywność regionalna i tradycyjna – system ochrony oznaczeń geograficznych w prawie krajowym i międzynarodowym” i mgr Jacek Kołota w wystąpieniu o ochronie dokumentów publicznych.
Wszyscy uczestnicy, czynni i bierni otrzymali pamiątkowe materiały przekazane przez Starostwo Powiatowe w Bełchatowie, Urząd Miasta Bełchatowa, Uniwersytet Humanistyczno – Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie, Bezpłatne Licea i Szkoły Policealne dla Dorosłych „COSINUS PLUS” w Bełchatowie oraz upominki książkowe przygotowane przez Instytut Pamięci Narodowej o. w Łodzi i Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi.
Jak co roku, wsparcie organizacyjne i techniczne dały działające od 11 lat na terenie powiatu bełchatowskiego Bezpłatne Licea i Szkoły Policealne dla Dorosłych „COSINUS PLUS” w Bełchatowie, dla których idea konferencji jest realizacją zamysłu pretendowania do miana placówki kulturalnej, nie tylko oświatowej. Przypomnijmy, że od czterech lat, w czerwcu, współorganizują ogólnopolskie Dyktando o Puchar Starosty Bełchatowskiego.
Na podobną ucztę intelektualną wśród regionalnych stołów zapraszam za rok, w ostatni piątek września! Z podziękowaniami, wyrazami szacunku i serdecznym pozdrowieniem, Marzena Żemejda-Zybura.
